Σάββατο 22 Αυγούστου 2015

Καλλιέργειες σιτηρών

 
Σε ικανοποιητικά επίπεδα κινούνται ήδη οι τιμές των σιτηρών στη χώρα μας, παρά τα προβλήματα που δημιούργησαν τα capital controls με τον πρόσφατο αλωνισμό, αποδεικνύοντας ότι τα δημητριακά παραμένουν μια δυναμική καλλιέργεια που μπορεί να εξασφαλίσει ικανοποιητικό εισόδημα, ακόμη και σε συνθήκες κρίσης.
Σκληρό και μαλακό σιτάρι, κριθάρι και καλαμπόκι υπόσχονται κέρδη και βιωσιμότητα στις αγροτικές εκμεταλλεύσεις και αυτός είναι ο λόγος που πολλοί αγρότες προτιμούν να σπείρουν, παρά να αφήσουν τα χωράφια τους να είναι χέρσα» υπογραμμίζει ο γεωπόνος Κάσσανδρος Γάτσιος στις Επαγγελματικές Ευκαιρίες.

Την ανάπτυξη της καλλιέργειας δημητριακών ευνοεί άλλωστε το γεγονός ότι η χώρα μας είναι ελλειμματική σε παραγωγή μαλακού σιταριού, κριθαριού και αραβόσιτου και για την κάλυψη των αναγκών της εγχώριας αγοράς εισάγονται ποσότητες πολλών εκατοντάδων χιλιάδων τόνων από χώρες της Ευρώπης, όπως η Γαλλία και η Γερμανία.

Οι βροχοπτώσεις και τα capital controls δημιούργησαν μια σειρά από προβλήματα κατά τον αλωνισμό των σιτηρών που ολοκληρώθηκε τον Ιούλιο, όπως μας λέει ο Κάσσανδρος Γάτσιος.

Η έλλειψη ρευστού λόγω των κλειστών τραπεζών και του ελέγχου κίνησης κεφαλαίων κράτησε εκτός χωραφιών τις περισσότερες αλωνιστικές μηχανές για αρκετό διάστημα, αλλά τελικά κατορθώθηκε να γίνει ομαλά ο αλωνισμός.

Οι τιμές αρχικά κυμαίνονταν στα 23 λεπτά το κιλό για το σκληρό σιτάρι, αλλά, μέσω των συνεταιρισμών, οι τιμές του σκληρού σίτου παρουσίασαν άνοδο και έφθασαν γύρω στα 25 λεπτά. Υπήρξαν περιπτώσεις εμπορίας μικρότερων ποσοτήτων με τιμές γύρω στα 26 λεπτά το κιλό, όπως υπήρξε στην περιοχή των Φαρσάλων.

Το θετικό στοιχείο είναι ότι παρά τη χρηματοπιστωτική ασφυξία, η τιμή του σκληρού σίτου διατηρήθηκε στα 25 λεπτά το κιλό. Επίσης το γεγονός ότι οι περισσότεροι παραγωγοί επιλέγουν να αποθηκεύσουν το προϊόν τους και να το διαθέσουν στην αγορά τον Σεπτέμβριο αποτελεί μία καλή ενέργεια, ώστε να υπάρξει άνοδος των τιμών των παραγωγών τους επόμενους μήνες, που δεν αποκλείεται να φθάσει ακόμη και τα 3-5 λεπτά το κιλό, δηλαδή στα 28-30 λεπτά το κιλό.

Επίσης και οι τιμές των κριθαριών και του μαλακού σίτου παρουσίασαν αυξητικές τάσεις σε σχέση με την περυσινή περίοδο. Από πολλούς παραγωγούς έγινε πλέον συνείδηση ότι, εφόσον δεν πωλήσουν άμεσα την παραγωγή τους αλλά την αποθηκεύσουν, τότε θα μπορέσουν να την εμπορευθούν με υψηλότερες τιμές από τον Αύγουστο-Σεπτέμβριο.

Στη χώρα μας καλλιεργούνται ετησίως περίπου 10-10,5 εκατομμύρια στρέμματα με σιτηρά. Το σκληρό σιτάρι αποτελεί το 60% των καλλιεργούμενων εκτάσεων με σιτηρά, δηλαδή περίπου 5,5-6 εκατομμύρια στρέμματα, ενώ αποτελεί το 34% της συνολικής παραγωγής σιτηρών.

Στο μαλακό σιτάρι οι καλλιεργούμενες εκτάσεις κυμαίνονται στα 1,8-2 εκατομμύρια στρέμματα, στο κριθάρι γύρω από 1,5 εκατομμύριο στρέμματα και στον αραβόσιτο γύρω από 1,5-1,8 εκατομμύρια στρέμματα.

Οι κυριότεροι νομοί παραγωγής σκληρού σίτου είναι η περιοχή του Εβρου και οι περιοχές της Θεσσαλονίκης, της Λάρισας, της Μαγνησίας, του Κιλκίς, της Χαλκιδικής, ενώ του μαλακού σίτου είναι οι νομοί Κοζάνης, Γρεβενών, Θεσσαλονίκης, Κιλκίς.

Η χώρα μας εξάγει περίπου 167-170.000 τόνους σκληρού σίτου ετησίως και εισάγει 52-55.000 τόνους, αντίθετα στο μαλακό σιτάρι είναι ελλειμματική, εισάγει περίπου 1.000.000 τόνους και εξάγει γύρω στις 97.000 τόνους. Επίσης είναι ελλειμματική σε κριθάρι και σε αραβόσιτο. Οσον αφορά τον αραβόσιτο, εισάγει 530.000-540.000 τόνους και εξάγει 110.000-120.000 τόνους, ενώ όσον αφορά το κριθάρι εισάγει 300.000 τόνους και εξάγει 10.000 τόνους.

ΣΠΟΡΑ - ΣΥΓΚΟΜΙΔΗ
Οι τεχνικές για µια αποδοτική σοδειά


Η καλλιέργεια των σιτηρών εντοπίζεται στην εύκρατη ζώνη. Στην τροπική ζώνη µπορεί να καλλιεργηθεί µόνο σε µεγάλα υψόµετρα, στα δε βόρεια πλάτη ως εαρινή καλλιέργεια. Τη µεγαλύτερη αντοχή στο ψύχος έχει το µαλακό σιτάρι, που είναι και το πιο διαδεδοµένο.

Το σκληρό σιτάρι καλλιεργείται κυρίως στις παραµεσόγειες χώρες, όπου φαίνεται να προσαρµόζεται στο ξηροθερµικό τους περιβάλλον. Η άριστη θερµοκρασία βλαστήσεως του σίτου είναι 20-22ºC, η ελάχιστη 3-4ºC και η µέγιστη 35ºC.

Αν και καλλιεργείται σε ποικιλία εδαφών (από αµµώδη µέχρι βαριά αργιλώδη), τα σιτηρά ευδοκιµούν κυρίως σε εδάφη µέσης σύστασης µέχρι βαριά (αµµοπηλώδη, πηλώδη, αργιλώδη), βαθιά και καλά στραγγιζόµενα. Δεν ευδοκιµεί σε εδάφη µε υψηλό υδατικό ορίζοντα. Εδάφη πλούσια σε οργανική ουσία δηµιουργούν προδιάθεση για πλάγιασµα.

Γενικά κατά την προετοιµασία του χωραφιού προς σπορά οι καλλιεργητικές εργασίες, όργωµα, φρεζάρισµα στο έδαφος πραγµατοποιούνται όταν το χωράφι έχει την κατάλληλη υγρασία. Αυτό πρακτικά προσδιορίζεται όταν το έδαφος θρυµµατίζεται στα δάκτυλα

Το σιτάρι σπέρνεται το φθινόπωρο. Στις ορεινές περιοχές η σπορά γίνεται τον Οκτώβριο ενώ για τις υπόλοιπες περιοχές τον Νοέµβριο. Στη χώρα µας συνιστώνται 15-18 κιλά σπόρου ανά στρέµµα. Για το σκληρό σιτάρι χρησιµοποιούνται 18-20 κιλά σπόρου ανά στρέµµα.

Το κριθάρι σπέρνεται το φθινόπωρο ή την άνοιξη, µε 15-20 κιλά σπόρου το στρέµµα.

Η βρώµη σπέρνεται το φθινόπωρο και χρησιµοποιούνται 10 κιλά σπόρου το στρέµµα.

Η σπορά γίνεται σε γραµµές που απέχουν µεταξύ τους από 15 έως 20 εκατοστά και οι αποστάσεις επί της γραµµής κυµαίνονται από 3 έως 5 εκατοστά. Το σύνηθες βάθος σποράς είναι 2,5-5 εκατοστά. Η συγκοµιδή γίνεται τον µήνα Ιούνιο µέχρι αρχές Ιουλίου. Οταν τα φυτά βρίσκονται στο κατάλληλο στάδιο ωρίµανσης, δηλαδή όταν τα φυτά είναι ξηρά και οι καρποί τους συµπαγείς, σκληροί και ασυµπίεστοι, ενώ σχεδόν όλοι οι κόµβοι του καλαµιού έχουν ξεραθεί. Η συγκοµιδή γίνεται µε θεριζοαλωνιστικές µηχανές.

Οι χρήσεις των καρπών


Το σκληρό σιτάρι χρησιµοποιείται κυρίως στην παρασκευή ζυµαρικών. Το αλεύρι από τα σπέρµατα του µαλακού σιταριού χρησιµοποιείται στην αρτοποιία και δευτερευόντως στην κτηνοτροφία. Η σίκαλη στη χώρα µας καλλιεργείται κύρια για το καλάµι της, που χρησιµοποιείται για τη συσκευασία γυάλινων ειδών, κατασκευή ψαθών, καλαθιών, καπέλων, κοινού χαρτιού καθώς επίσης και ο καρπός της για την παρασκευή ψωµιού, οινοπνευµατωδών ποτών και ζωοτροφών. Ο καρπός της βρώµης είναι εξαιρετική τροφή για τα ζώα, ενώ το πλιγούρι της είναι θρεπτικότατο και πολύ τονωτικό για τον άνθρωπο και συνιστάται για τα παιδιά και τους αρρώστους. Ο αραβόσιτος χρησιµοποιείται σαν τροφή του ανθρώπου και των ζώων.

588 εκατ. στρέµµατα σιτηρών καλλιεργήθηκαν φέτος στην ΕΕ

ατά την τρέχουσα καλλιεργητική περίοδο 2014-2015 υπήρξε αύξηση της συνολικής παραγωγής των σιτηρών στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ενωσης σύµφωνα µε τα επίσηµα στοιχεία που δηµοσιοποίησε την άνοιξη του 2015 η Κοµισιόν. Σύµφωνα µε τα στοιχεία αυτά, την τρέχουσα καλλιεργητική περίοδο θα υπάρξει αύξηση της συνολικής παραγωγής των σιτηρών που θα φθάσει το 7% σε σχέση µε την παραγωγή της προηγούµενης καλλιεργητικής περιόδου.

Αργότερα στα µέσα του Ιουλίου του 2015 υπήρξαν διαφορετικές και πιο απαισιόδοξες εκτιµήσεις. Οι κεντρικές αγροτοσυνεταιριστικές οργανώσεις COPA και COGECA εκτιµούν ότι την τρέχουσα περίοδο θα υπάρξει σηµαντική µείωση της φετινής παραγωγής δηµητριακών στην Ευρωπαϊκή Ενωση της τάξεως του 7,5% σε σχέση µε τα αποτελέσµατα της περιόδου 2013-2014.

Ωστόσο, µπορεί να µειωθεί ακόµα περισσότερο λόγω της πρόσφατης ξηρασίας και του καύσωνα που πλήττει την Ευρώπη. Παρόλα αυτά, τα σιτηρά είναι σε καλή κατάσταση τώρα και αναµένεται µια ποιοτική σοδειά». Βέβαια τα τελικά αποτελέσµατα θα τα έχουµε τον τρέχοντα µήνα.

Αύξηση
Συνολικά σε όλες τις χώρες τις Ευρωπαϊκής Ενωσης τα σιτηρά καλλιεργήθηκαν σε µία έκταση που έφθασε τα 588 εκατοµµύρια στρέµµατα. Σε σύγκριση µε την προηγούµενη καλλιεργητική περίοδο κατά την οποία καλλιεργήθηκαν 578 εκατοµµύρια στρέµµατα, παρατηρήθηκε αύξηση των καλλιεργηθέντων στρεµµάτων κατά 1,73% και σε συνδυασµό µε τις ευνοϊκές για τα σιτηρά κλιµατολογικές συνθήκες, υπήρξε η αύξηση της συνολικής παραγωγής των σιτηρών.

Σηµαντικές αυξήσεις παρουσίασε η ευρωπαϊκή καλλιέργεια του µαλακού σίτου και του «τριτικάλε». Υπήρξαν αυξηµένες εκτάσεις καλλιέργειας και για τα δύο σιτηρά σε ποσοστό που έφθασε το 8%, λόγω των υψηλών τιµών που είχαν κατά την προηγούµενη περίοδο.

Οι πέντε µεγαλύτερες χώρες παραγωγής µαλακού σιταριού στην ΕΕ είναι: Γαλλία, Γερµανία, Ηνωµένο Βασίλειο, Πολωνία και Ρουµανία.

Επίσης παρατηρήθηκε στην ΕΕ, µείωση της παραγωγής της σίκαλης κατά 13% και της βρώµης κατά 6%. Η µείωση της παραγωγής ήταν αποτέλεσµα της µείωσης των εκτάσεων της καλλιέργειας κατά 19% για τη σίκαλη (κυρίως στην Πολωνία) και κατά 4% στη βρώµη.

Οσον αφορά το σκληρό σιτάρι συνεχίστηκε, όπως συνέβηκε την προηγούµενη καλλιεργητική περίοδο, για ακόµη µια συνεχόµενη χρονιά µείωση της συνολικής παραγωγής. Συγκεκριµένα είχαµε µείωση της παραγωγής σε ποσοστό 4,2%, φτάνοντας συνολικά στα 7,6 εκατοµµύρια τόνους, το οποίο αποτελεί το χαµηλότερο ιστορικά επίπεδο από το 1997. Τα αποτελέσµατα αυτά ήταν αρνητικά, παρά την αύξηση της παραγωγής που σηµειώθηκε στην Ιταλία κατά 3,7%.

Οσον αφορά το κριθάρι, παρά τη µείωση της συνολικής έκτασης καλλιέργειας κατά 3% παρατηρήθηκε µικρή αύξηση της παραγωγής του κριθαριού της τάξεως του 1% λόγω των αυξηµένων αποδόσεων. Η µεγαλύτερη αύξηση της παραγωγής παρατηρήθηκε στη Γαλλία και τη Γερµανία. Τα µεγαλύτερα προβλήµατα της παραγωγής τα είχε η Ισπανία, όπου λόγω της ξηρασίας παρατηρήθηκε µείωση της παραγωγής κατά 31%, ενώ στην Πολωνία µειώθηκαν οι καλλιεργούµενες εκτάσεις µε κριθάρι κατά 30%.

Διεθνείς τιµές
Οσον αφορά τις διεθνείς τιµές, στις αρχές του Μαρτίου 2015, οι τιµές στην ΕΕ, είχαν ως εξής: Οι τιµές στο µαλακό σιτάρι στην ΕΕ κυµαίνονταν στα 184 ευρώ ο τόνος, δηλαδή ήταν µειωµένες κατά 7% σε σχέση µε την αντίστοιχη περσινή καλλιεργητική περίοδο, ενώ σε σχέση µε την τιµή που είχε ο µαλακός σίτος στις ΗΠΑ, όπου κυµαίνονταν στα 203 ευρώ ο τόνος, ήταν µικρότερη κατά 19 ευρώ ο τόνος. Στο σκληρό οι τιµές, την ίδια περίοδο, κυµάνθηκαν στα 350 ευρώ ο τόνος, δηλαδή ήταν κατά 37% µεγαλύτερες σε σχέση µε την προηγούµενη καλλιεργητική περίοδο. Στον αραβόσιτο, στις αρχές Μαρτίου, η τιµή έφτανε στα 149 ευρώ ο τόνος, δηλαδή ήταν µειωµένη κατά 14 % σε σχέση µε την προηγούµενη περίοδο αλλά και σε χαµηλότερα επίπεδα σε σχέση µε την τιµή των ΗΠΑ που κυµαίνονταν στα 155 ευρώ ο τόνος.

Οσον αφορά τις πρώτες προβλέψεις των υπηρεσιών της Κοµισιόν για την ερχόµενη καλλιεργητική περίοδο (2015-2016) αναφέρουν ότι αναµένεται η ευρωπαϊκή παραγωγή να παραµείνει πάνω από 300 εκατ. τόνους, λόγω των ευνοϊκών συνθηκών και της απουσίας παγετών, που αναµένεται να φέρουν καλές στρεµµατικές αποδόσεις. Οπως επισηµαίνει η Κοµισιόν, τα πρώτα στοιχεία από τα κράτη µέλη της ΕΕ δείχνουν µείωση των στρεµµάτων καλλιέργειας για το µαλακό σιτάρι 3,5%, µε τη µεγαλύτερη µείωση να υπάρξει στην Πολωνία 15%. Αντίθετα αύξηση αναµένεται στις εκτάσεις µε κριθάρι 1,5% και σκληρό σιτάρι 3,5%.
 
 
 

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου