Σκλαβενίτης: Η πορεία της ελληνικής εταιρείας προς την κορυφή

Είναι μια από τις πιο κερδοφόρες εταιρείες στη χώρα μας και μόλις το περασμένο Φθινόπωρο προέβη σε μια κίνηση ματ: τη συμφωνία με την αλυσίδα Μαρινόπουλου, η οποία ενεργοποίησε ενδιάμεση χρηματοδότηση ύψους 70 εκατ. ευρώ προκειμένου να επιτραπεί η επαναλειτουργία των καταστημάτων του δικτύου της Μαρινόπουλος. Το μεγαλύτερο deal διάσωσης επί ελληνικού εδάφους μόλις είχε  επιτευχθεί.

Η εταιρεία Σκλαβενίτης είχε  ήδη βρεθεί στη δεύτερη θέση της λίστας Most Admired Companies, την έρευνα εταιρικής φήμης στην οποία πήραν μέρος 294 εταιρείες και 1.450 κορυφαία στελέχη. Και όχι άδικα μιας και τον Ιανουάριο του 2015 η επιχείρηση προχώρησε στην εξαγορά του 60% του συνόλου των μετοχών της αλυσίδας σούπερ μάρκετ ΧΑΛΚΙΑΔΑΚΗΣ στην Κρήτη (38 καταστήματα) και του 100% των μετοχών της Makro Ελλάδος (9 καταστήματα χονδρικής σε Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Βόλο, Ηράκλειο, Λάρισα, Ξάνθη και Πάτρα). Έχει κύκλο εργασιών 1.239,4 (2014) εκατομ. ευρώ και κέρδη προ φόρων 50,3 εκατομ. ευρώ σύμφωνα με τα αποτελέσματα της σχετικής έρευνας. 

Τα καταστήματα της αλυσίδας παραμένουν κλειστά τις Κυριακές, οι μισθοί δεν έχουν μειωθεί, ενώ οι εργαζόμενοι εργάζονται... δια βίου στην επιχείρηση. Επιπλέον, διατηρούνται από την  εταιρεία στις θέσεις τους οι εργαζόμενοι των επιχειρήσεων που εξαγοράζονται. Η σημερινή τρίτη γενιά που βρίσκεται στο τιμόνι αρνείται να  πουλήσει την εταιρεία στους ξένους, δεν πραγματοποιεί τηλεοπτικές διαφημίσεις και έχει άριστη συνεργασία τόσο με τους εργαζόμενους όσο και με τους προμηθευτές της. Μάλιστα ο Γεράσιμος Σκλαβενίτης, ο οποίος διαθέτει και την υψηλή επιστασία του ομίλου, όταν ερωτάται σχετικά απαντά: «έχουμε εμπιστοσύνη στα προϊόντα μας και με πυξίδα το μότο "τόσο φθηνά όσο πουθενά", μπορούμε να παλεύουμε με τις δικές μας δυνάμεις». Πού όμως κρύβεται η συνταγή της επιτυχίας; Πώς ξεκίνησαν όλα; 

Τα πρώτα βήματα

Το κουβάρι της οικογενειακής ιστορίας ξετυλίγεται από τη Λευκάδα του Μεσοπολέμου. Εκεί, ο Γεράσιμος Σκλαβενίτης δημιούργησε μία επιτυχημένη εταιρεία εισαγωγών ξυλείας κι εξαγωγών κρασιών. Το 1924, κι ενώ η πορεία των δραστηριοτήτων του πατέρα Σκλαβενίτη είναι συνεχώς ανοδική, γεννιέται ο πρώτος του γιος Γιάννης, ενώ τρία χρόνια αργότερα ακολουθεί ο δευτερότοκος Σπύρος και λίγο αργότερα ο Νάσος. Προηγουμένως η οικογένεια είχε αποκτήσει τη Θεοδώρα Σκλαβενίτη η οποία, ως γυναίκα μεγαλωμένη σε σαφώς συντηρητικό περιβάλλον, δεν δραστηριοποιήθηκε στις επιχειρήσεις. 

Και ενώ όλα πήγαιναν καλά, έρχεται η πρώτη αναποδιά: Μεγάλη παρτίδα εμπορευμάτων που αποστέλλονταν στο εξωτερικό καίγεται και η οικογένεια καταστρέφεται οικονομικά το 1936. Παρά το γεγονός ότι όλοι οι οφειλέτες εισέπραξαν στο ακέραιο τα χρωστούμενα, η ηθική της εποχής δεν συγχωρούσε εύκολα τις αποτυχίες.

Η ανάγκη για ένα νέο ξεκίνημα οδήγησαν τον Γεράσιμο Σκλαβενίτη στην Αθήνα. Η κατοχή βρίσκει την οικογένεια σε δεινή οικονομική κατάσταση και το 1942 πεθαίνουν μέσα στην ανέχεια και οι δύο γονείς. Ο δεκαοχτάχρονος τότε Γιάννης, αναλαμβάνει να συντηρήσει αυτόν και τα αδέρφια του. Για να τα βγάλει πέρα τηρεί τα λογιστικά βιβλία μιας βιοτεχνίας οικιακών σκευών, ενώ ο μικρότερος αδελφός  Σπύρος δουλεύει σε εργοστάσιο σαπουνοποιίας, καθώς και στον Ερυθρό Σταυρό ως φύλακας.

Φήμες τους φέρουν κατά τα χρόνια της Κατοχής να έχουν αναπτύξει και πολεμική δράση σε ομάδα «κρούσης» που έδρασε στην περιοχή των Πετραλώνων, γεγονός που ωστόσο  ποτέ δεν επιβεβαιώθηκε δημοσίως.

Το επιχειρηματικό δαιμόνιο των δύο αδελφών φαίνεται ήδη από τα μέσα της δεκαετίας του '40. Τότε ξεκίνησαν να διαθέτουν κεχρί, κανναβούρι και είδη πρώτης ανάγκης στην Κεντρική Αγορά. Ο τρίτος αδελφός τους, ο Νάσος, δεν ασχολήθηκε με το εμπόριο, καθώς επέλεξε να γίνει στρατιωτικός. Αρκετά χρόνια αργότερα, μετά την πτώση της Χούντας, και αυτός έμελλε να απασχοληθεί στην οικογενειακή επιχείρηση.

Σιγά σιγά στρέφονται στο εμπόριο ειδών μπακαλικής και μπαχαρικών, ενώ το 1950 γνωρίζονται με τον μετέπειτα επιχειρηματικό τους συνεργάτη Μιλτιάδη Παπαδόπουλο. Μικρασιάτης στην καταγωγή, ο Παπαδόπουλος ήλθε το 1924 από την Καισαρεία στην Αθήνα, μαζί με την αδελφή του, ορφανός από γονείς. Το 1954 οι τρεις φίλοι προχωρούν στη δημιουργία της «Σκλαβενίτης & Σία» με έδρα στα Πετράλωνα και αντικείμενο εργασιών τη χονδρική πώληση τροφίμων.

Στα μέσα της δεκαετίας αποφασίζουν να κάνουν το μεγάλο βήμα. Ιδρύουν μία νέα και πρωτοποριακή για τα  δεδομένα της εποχής  εταιρεία, την ΤΗΛΕΞΥΠ, η οποία εξυπηρετούσε τους πελάτες της κατόπιν τηλεφωνικής  παραγγελίας. Σιγά σιγά γίνεται η πρώτη εταιρεία delivery στη χώρα, η οποία προσέφερε πολύ χαμηλές τιμές και σύντομα γίνεται γνωστή σε όλο το λεκανοπέδιο.

Οι τρεις συνεταίροι αξιοποιώντας την ευνοϊκή οικονομική συγκυρία  δημιουργούν το 1969 το πρώτο κατάστημα σούπερ μάρκετ στο Περιστέρι (εκεί όπου σήμερα βρίσκονται οι εγκαταστάσεις τους, επί της οδού Κηφισού 80). Πρώτοι αντιλαμβάνονται την ανάγκη για φθηνές αγορές και τα πρώτα τους καταστήματα βρίσκονται σε περιοχές με χαμηλά εισοδήματα, όπως τον Πειραιά και το Μοσχάτο, όπου ο πληθυσμός  σταδιακά αποκτά καταναλωτική δύναμη.

Το 1979 η αλυσίδα πλέον Σκλαβενίτης και η ΤΥΛΕΞΥΠ συγχωνεύονται στην Ι & Σ. Σκλαβενίτη Α.Ε.Ε. Το αχώριστο δίδυμο των αδελφών Γιάννη και Σπύρου Σκλαβενίτη χωρίζεται το 1993 αφού έρχεται ο θάνατος του πρώτου. Στα τέλη της δεκαετίας η ίδια μοίρα επιφυλάσσεται και για τον Μιλτιάδη Παπαδόπουλο.

Ο Σπύρος Σκλαβενίτης -ο οποίος διετέλεσε επί σειρά ετών διευθύνων σύμβουλος και γενικός διευθυντής της ομώνυμης αλυσίδας σούπερ μάρκετ- γεννήθηκε το 1927 στη Λευκάδα. Υπήρξε χορηγός όλων των πολιτιστικών σωματείων της πόλης της Λευκάδας, του Πνευματικού Κέντρου του Δήμου Λευκάδας, καθώς και μεγάλος χορηγός κατά το μεγάλο σεισμό της 14ης Αυγούστου του 2003. Πέθανε το 2006. Δρόμος κοντά στο πρατήριο του ΤΑΟΛ στην πόλη της Λευκάδας έχει το όνομά του.

Σήμερα η αλυσίδα σούπερ μάρκετ Σκλαβενίτης ελέγχει δίκτυο 158 καταστημάτων και απασχολεί 11.300 υπαλλήλους, ενώ κατά μέσο όρο εξυπηρετεί καθημερινά 270.000 πελάτες, διακινεί περισσότερους από 72.500 κωδικούς προϊόντων και συνεργάζεται με 8.360 προμηθευτές. Μόλις πριν δύο χρόνια η εταιρεία έκανε το πρώτο βήμα  εκτός Αττικής, με  το κατάστημα στην Κόρινθο, επενδύοντας 2 εκατ. ευρώ και δημιουργώντας 100 νέες θέσεις εργασίας. 

Το 2013 εμφάνισε πωλήσεις 1,19 δισ. ευρώ, από 1,23 δισ. ευρώ το 2012, και κέρδη μετά από φόρους 9,6 εκατ. ευρώ, από 10,24 εκατ. ευρώ αντίστοιχα. Η εταιρεία στα τέλη του 2013 απασχολούσε 8.490 εργαζόμενους από 7.467 στο τέλος του 2012. Από το 2013 επεκτείνεται και προχωρά σε συμφωνίες συνεργασίας με τις μικρομεσαίες αλυσίδες «Δούκας», «Μπαλάσκας» και «Extra Πρώτα και Φθηνά», αναλαμβάνοντας τις μισθώσεις σύμβασης ορισμένων εκ των καταστημάτων των παραπάνω. 

Και οι εξαγορές δεν σταματούν εκεί. Το 2014, ενώ ήταν ήδη ο τρίτος πόλος λιανεμπορίου στην Ελλάδα,  υπέγραψε συμφωνία με την εταιρεία Βερόπουλος. Η αξία  της συναλλαγής ανήλθε σε 65 εκατ. ευρώ. Με την εξαγορά και του Βερόπουλου καθίσταται η μεγαλύτερη αλυσίδα σούπερ μάρκετ στη χώρα μας.  Στη συνέχεια ο Σκλαβενίτης  προχώρησε σε ένα μπαράζ δυναμικών εξαγορών, με κορυφαία την απόκτηση, στις 24 Νοεμβρίου 2014, των εννέα καταστημάτων της Makro Cash and Carry έναντι 65 εκατ. ευρώ. Έτσι μπήκε και στη χονδρεμπορική αγορά. Η γερμανική εταιρεία είχε τότε τζίρο 300 εκατ. ευρώ και απασχολούσε 1.000 εργαζομένους.

Οι άνθρωποι πίσω από την επιτυχία

Σήμερα στο τιμόνι της «Σκλαβενίτης» βρίσκονται τα αδέλφια Γεράσιμος, Στέλιος, Μαρία και Βίκυ. Ακολουθώντας τα χνάρια των προγόνων τους, Σπύρου και Γιάννη, επιμένουν... ελληνικά και δεν υποκύπτουν σε ξένες επενδύσεις. Έχουν καταφέρει όχι μόνο να μεγαλώσουν την κληρονομιά τους, αλλά να την γιγαντώσουν. Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι όταν ο πατέρας τους Σπύρος έφυγε από τη ζωή το 2006, η Ι. Σ. Σκλαβενίτης ΑΕΕ διέθετε τότε 36 καταστήματα, όλα στο λεκανοπέδιο της Αττικής. 

Ο Στέλιος Σκλαβενίτης, αναπλ. διευθύνων σύμβουλος, με τη σύζυγό του, Αννα.

Τα τρία αδέρφια συνεργάζονται αρμονικά μεταξύ τους. Μεγάλωσαν στην Καστέλα, ουδέποτε προκάλεσαν με τον βίο τους και έχουν επιλέξει να βρίσκονται μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας.

Ο Γεράσιμος Σκλαβενίτης, ο οποίος διαθέτει και την υψηλή επιστασία του ομίλου (διευθύνων σύμβουλος της Σκλαβενίτης ΑΕΕ και "τρέχει" το διοικητικό κομμάτι) είναι ένας από τους Έλληνες επιχειρηματίες που όχι απλώς δεν επιδιώκει την δημοσιότητα, αλλά την αποφεύγει συστηματικά. Αυτός βρίσκεται και πίσω από την επεκτατική πολιτική της εταιρείας. Η σεμνή συμπεριφορά του δεν τον εμποδίζει να αναπτύσσει – μαζί με τα αδέλφια του Στέλιο, Μαρία και Βίκυ - την οικογενειακή επιχείρηση, ενισχύοντας ολοένα και περισσότερο τον σεβασμό ανταγωνιστών και συνεργατών. 

Η σύζυγος του Γεράσιμου Σκλαβενίτη, Αννα Μαμιδάκη κόρη του Νίκου Μαμιδάκη, έχει δημιουργήσει την εταιρεία παιδικού ενδύματος «Look @t me», αξιοποιώντας τις γνώσεις της στον χώρο της μόδας (πριν από τον γάμο της διηύθυνε μαζί με τη μητέρα της τον οίκο μόδας Escada). Τα ρούχα πωλούνται κυρίως στα μεγάλα καταστήματα Σκλαβενίτη. 

Γεράσιμος Σκλαβενίτης

Άννα Μαμιδάκη

Η Μαρία Σκλαβενίτη από τη θέση του προέδρου της Ι. και Σ. Σκλαβενίτης ΑΕΕ περιγράφεται ως ένας άνθρωπος μεθοδικός, όντας η ήρεμη δύναμη του κολοσσού.

Μαζί με τον αδερφό της Στέλιο, που έχει τη θέση του αναπληρωτή διευθύνοντος σύμβουλου, ασχολούνται περισσότερο με το εμπορικό κομμάτι της εταιρείας. Όλοι τους εργάζονται ασταμάτητα. Ωστόσο, η μικρότερη αδελφή τους Βίκυ, αν και μέτοχος, δεν ασχολείται με την επιχείρηση, αφού την έχει κερδίσει ο χώρος της μουσικής. Παίζει πιάνο και είναι εξαιρετική σοπράνο. 

ΠΗΓΗ