Κείμενο: Απόστολος Μαγγηριάδης
Ο άνθρωπος που διδάσκει το δημοφιλέστερο μάθημα στο Πανεπιστήμιο Χάρβαρντ ξέρει να πλάθει αρχηγούς. Στο Homme μίλησε για το αιώνιο ερώτημα: «Ηγέτης γεννιέσαι ή γίνεσαι;» Ιδού η απάντηση...
Ποιο είναι, λοιπόν, το μυστικό πίσω από την αποτελεσματική ηγεσία;
Νομίζω, υπάρχουν πολλά μυστικά, ανάλογα με τις απαιτήσεις των περιστάσεων. Σε ορισμένες περιπτώσεις, χρειαζόμαστε ηγέτες που διαθέτουν την ασυνήθιστη ικανότητα να ακούν και να συνθέτουν πολύπλοκες καταστάσεις, καθώς και να ακούν διαφορετικές αναλύσεις από πολλαπλές πηγές προτού λάβουν μια απόφαση. Σε άλλες περιπτώσεις, χρειαζόμαστε ηγέτες που διαθέτουν σπάνια χαρίσματα στις διαπροσωπικές τους σχέσεις. Που κατανοούν τους ανθρώπους και τις ανάγκες τους, και γνωρίζουν πώς να μιλούν σε συγκεκριμένα ακροατήρια σε συγκεκριμένες στιγμές.
Σε τι διαφέρει η ηγεσία από τη δημαγωγία;
Η άσκηση της ηγεσίας σε μια δημοκρατία είναι η τέχνη της κινητοποίησης πόρων, ενέργειας, δημιουργικότητας αλλά και συλλογικής ευφυΐας για την αντιμετώπιση κοινών προβλημάτων και προκλήσεων. Στην ουσία, η ηγεσία καλείται να κάνει τη δημοκρατία να λειτουργήσει. Να δημιουργήσει ευκαιρίες και δυνατότητες για τους πολίτες και όχι εξάρτηση. Ομως, σε εποχές κρίσης συναντάται η τάση των ανθρώπων να επιλέγουν την εξάρτηση από την εξουσία, τις εύκολες απαντήσεις και, τελικά, τη δημαγωγία. Οι δημαγωγοί συχνά υπόσχονται ότι θα οδηγήσουν τους ανθρώπους στη γη της επαγγελίας, αυτό όμως που τελικά επιτυγχάνουν είναι να καθυστερήσουν τη λύση. Και σε κάποιες περιπτώσεις φέρνουν την καταστροφή.
Τελικά, οι ηγέτες γεννιούνται ή υπάρχει μέθοδος παραγωγής ηγετών;
Η ζωή είναι γεμάτη παραδείγματα παιδιών με χάρισμα που δεν δούλεψαν ποτέ συστηματικά το ταλέντο τους και δεν κατάφεραν ποτέ να γίνουν μεγάλοι αθλητές, μουσικοί κ.ο.κ. Προφανώς, λοιπόν, χρειάζεσαι ανθρώπους με ταλέντο και δεξιότητες, αλλά αν πιστεύεις ότι αυτό είναι αρκετό, τότε καταλήγεις να είσαι επικίνδυνος. Και όταν μια κοινωνία πιστεύει ότι οι ηγέτες γεννιούνται, τότε στερεί τη δυνατότητα να αναπτύξει το συλλογικό της ταλέντο με πιο συστηματικό τρόπο.
Σε τι διαφέρουν δηλαδή;
Η ικανότητα του να αναλύεις μια περίπλοκη κατάσταση, να κατανοείς όλες τις δυναμικές που αναπτύσσονται μέσα σε ένα συγκεκριμένο πλαίσιο και η ικανότητα του να σχεδιάζεις μια στρατηγική για την ομαλή μετάβαση της κοινωνίας από ένα στάδιο σε ένα άλλο είναι η πεμπτουσία της ηγεσίας.
Και πώς επιτυγχάνεται αυτό;
Στους φοιτητές μου εξηγώ ότι οφείλουν να αντιμετωπίζουν την ηγεσία ως μια δραστηριότητα, μια συνεχή διαδικασία, κατά τη διάρκεια της οποίας πρέπει να μάθεις να ηγείσαι, να εντοπίζεις τα λάθη διάγνωσης, στρατηγικής ή τακτικής στα οποία έχεις υποπέσει, να αυτοσχεδιάζεις και να διορθώνεις τα λάθη ή τις παραλείψεις σου. Οπως ακριβώς ένας μουσικός της τζαζ ξέρει όλη την οργανική δομή μιας μουσικής ώστε να είναι δημιουργικός σε πραγματικό χρόνο όσο η μπάντα συνεχίζει να παίζει.
Η ηγεσία, δηλαδή, προϋποθέτει μια διαδικασία συνεχούς προσαρμογής;
Το περιβάλλον γύρω μας μεταλλάσσεται συνεχώς. Οπως ακριβώς στη φύση, η εξέλιξη ενός οργανισμού περνάει μέσα από το συνεχώς μεταβαλλόμενο περιβάλλον, αλλιώς ρισκάρει την πιθανότητα να εξαφανιστεί. Το ίδιο ισχύει και με τις ανθρώπινες κοινωνίες, με τις επιχειρηματικές, πολιτικές ή θρησκευτικές κοινότητες. Ο πλανήτης είναι γεμάτος απολιθώματα οργανισμών που εξαφανίστηκαν γιατί αδυνατούσαν να προσαρμοστούν στο νέο περιβάλλον τους.
LIVE TO LEAD
Οι Ασκήσεις Ηγεσίας του Ron Heifetz είναι το μάθημα που επιλέγουν οι περισσότεροι φοιτητές στο Πανεπιστήμιο Harvard –ο ίδιος έγινε διάσημος τη δεκαετία του '80 όταν διαχώρισε το φαινόμενο της ηγεσίας από την εξουσία.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου