Χρυσές αποδόσεις υπόσχεται το βατόμουρο, το πιο περιζήτητο από όλα τα άγρια φρούτα του δάσους.
Η καλλιέργειά του δεν είναι απαιτητική και μπορεί να δώσει εισόδημα έως 2.000 ευρώ το στρέμμα. Κατέχει σημαντική θέση στη ζαχαροπλαστική και στις βιομηχανίες μεταποίησης, δημιουργώντας ένα αυξανόμενο ρεύμα κατανάλωσης τα τελευταία χρόνια.
Στην Ελλάδα τα βατόμουρα μπορούν να καλλιεργηθούν σε ημιορεινές και ορεινές περιοχές, όπου άλλες καλλιέργειες δεν ευδοκιμούν. Στα πλεονεκτήματά του περιλαμβάνεται το γεγονός ότι θέλει πολύ λίγες καλλιεργητικές φροντίδες, έχει δε τη δυνατότητα να προσαρμόζεται πολύ καλά στις πιο ακραίες καιρικές συνθήκες χαμηλών θερμοκρασιών και μπορεί να φυτευτεί ακόμη και σε άγονα εδάφη, με την προϋπόθεση της δυνατότητας άρδευσης.
Αν και το βατόμουρο είναι ένα φυτό που αντέχει την παρατεταμένη υγρασία, στις εμπορικές ποικιλίες η άρδευση κρίνεται απαραίτητη ιδιαίτερα κατά το πρώτο έτος εγκατάστασης της φυτείας και κατόπιν στις περιόδους αύξησής τους.
Η καλλιέργειά του πάντως δεν είναι απαιτητική και μπορεί να δώσει εισόδημα της τάξης των 2.000 ευρώ το στρέμμα.
Το κόστος εγκατάστασης της καλλιέργειας βατόμουρου υπολογίζεται σε 600-700 ευρώ περίπου ανά στρέμμα. Το φυτό έχει παραγωγική ζωή 12-13 χρόνια, ξεκινώντας από το δεύτερο έτος. Η μέση απόδοση μιας φυτείας είναι 500-1.000 κιλά ανά στρέμμα.
Τιμές λιανικής
Πρόκειται για μια ιδιαίτερα αποδοτική καλλιέργεια λόγω της υψηλής τιμής του προϊόντος. Για παράδειγμα μια συσκευασία νωπών βατόμουρων, βάρους 125 γραμμαρίων, πωλείται στη λιανική τιμή προς 5 ευρώ, ενώ ο χυμός κοστίζει 3,3 ευρώ το μπουκάλι.
Επίσης ένα βαζάκι μαρμελάδα βατόμουρο κοστίζει 6,3 ευρώ και τα αποξηραμένα φύλλα (πίνονται ως ρόφημα) 1,5 ευρώ η συσκευασία.
Υπάρχουν πολλά είδη βατόμουρου, που διακρίνονται σε ορθόκλαδα ή έρποντα και σε ποικιλίες με αγκάθια αλλά και χωρίς αγκάθια.
Τα βατόμουρα είναι θάμνοι που απαιτούν αρκετές ώρες χειμερινού ψύχους ώστε να γίνει η διαφοροποίηση των οφθαλμών και να δώσουν στη συνέχεια άνθη. Η διαφοροποίηση των οφθαλμών διαρκεί από το φθινόπωρο μέχρι την άνοιξη.
Πολλαπλασιάζεται με μοσχεύματα, καταβολάδες, αλλά και καλλιέργειες in vitro.
Η εγκατάσταση της φυτείας γίνεται την άνοιξη με φυτά ύψους 30-45 εκατοστών, σε αποστάσεις 1,5-3,0 μέτρα επί της γραμμής φύτευσης και 3,0 μέτρα ανάμεσα στις γραμμές.
Η απόσταση αυτή μπορεί να φθάσει τα 4 μέτρα σε περίπτωση μηχανικής συγκομιδής. Υπολογίζεται ότι αριθμός των φυτών που φυτεύονται ανά στρέμμα ανέρχεται σε 200-220 φυτά.
Πριν από τη φύτευση εφαρμόζεται στο έδαφος η κατάλληλη για την καλλιέργεια λίπανση, όπως και η ενσωμάτωση μιας ποσότητας οργανικής ουσίας.
Ενας περιοριστικός παράγοντας στην ανάπτυξη και επέκταση της καλλιέργειάς του είναι ότι οι καρποί του δεν μπορούν να διατηρηθούν σε θερμοκρασίες δωματίου περισσότερο από 24 ώρες. Μετά τη συγκομιδή τους πρέπει να προψύχονται στους 5οC και να συντηρούνται για λίγες ημέρες στους 0οC, η δε μεταφορά τους πρέπει να γίνεται στους 0οC και σε ελεγχόμενη ατμόσφαιρα με υψηλή περιεκτικότητα σε διοξείδιο του άνθρακα.
Τα βατόμουρα είναι πλούσια σε αντιοξειδωτικές ουσίες όπως είναι οι βιταμίνες Α, C, Ε και β-καροτίνη, αλλά επίσης και σε ανόργανα άλατα όπως είναι το κάλιο, το μαγνήσιο, ο φωσφόρος, το μαγγάνιο κ.ά., ενώ σημαντική είναι η περιεκτικότητά του σε φυτικές ίνες. Αντίθετα, δεν έχουν μεγάλη περιεκτικότητα σε λιπαρές ουσίες και θερμίδες, με αποτέλεσμα να θεωρούνται από διαιτητικής απόψεως πολύ ωφέλιμα στον ανθρώπινο οργανισμό. Λόγω των ιδιοτήτων αυτών θεωρούνται ότι έχουν αντικαρκινική δράση, ευνοούν την καλή όραση αλλά και τη λειτουργία των νεφρών, ενώ τελευταίες έρευνες έδειξαν και αντιγηραντική δράση.
Μικρό μέρος των καρπών πηγαίνει για νωπή κατανάλωση. Το μεγαλύτερο μέρος της παραγωγής πάει στην κατάψυξη ή για μεταποίηση.
Οι καρποί που καταψύχονται στη συνέχεια χρησιμοποιούνται σε ζαχαροπλαστική, παρασκευή παγωτού, πίτας, προσθετικά σε γιαούρτι, μαρμελάδες, σιρόπια, παρασκευή ποτών, φυσικών χρωμάτων και αρωμάτων.
ΕΘΝΟΣ
