"Brain Drain": ένας όρος πλέον ευρέως γνωστός στο δημόσιο διάλογο και ο οποίος περιγράφει συνοπτικά το ανησυχητικό φαινόμενο της «αποστράγγισης» της σύγχρονης Ελλάδας από τα μυαλά της, δηλαδή τους νέους που φεύγουν στο εξωτερικό, προκειμένου να αξιοποιήσουν τις γνώσεις τους σε παραγωγικούς φορείς άλλων χωρών. Η εν λόγω φυγή από την Ελλάδα έχει χαρακτηριστεί ως το μεγαλύτερο αντίστοιχο φαινόμενο που έχει σημειωθεί σε δυτική χώρα στη μοντέρνα εποχή, ενώ σύμφωνα με έρευνα της εφημερίδας Guardian, την πενταετία 2010-2015, έχουν αποχωρήσει από τη χώρα μας περίπου 200.000 νέοι με σημαντικά ακαδημαϊκά προσόντα.
Συνεπώς το εν λόγω πρόβλημα υπονομεύει το μέλλον της πατρίδας μας και απαιτεί την ενεργοποίηση των οικονομικών και πολιτικών δομών της κοινωνίας μας για την άμεση αντιμετώπισή του.
Στην προσπάθεια αυτή ένας τομέας που ενέχει την απαραίτητη δυναμική για να συμβάλει καταλυτικά στην ανάσχεση του συγκεκριμένου φαινομένου είναι αυτός της Ενέργειας.
1. Γιατί πρέπει να εστιάσουμε στον ενεργειακό τομέα;
Πρώτον, η Ενέργεια προσφέρεται για τη δημιουργία θέσεων εργασίας υψηλής επιστημονικής εξειδίκευσης στον ιδιωτικό τομέα, γεγονός που θα αποτελέσει μία ποιοτική αναβάθμιση της αγοράς εργασίας στην Ελλάδα. Επιπλέον, η Ενέργεια απασχολεί ένα σημαντικό εύρος επαγγελματιών - πέρα των συνηθισμένων τεχνικών ειδικοτήτων - σε τομείς όπως η παροχή εξειδικευμένων νομικών και γενικότερων συμβουλευτικών υπηρεσιών, η ανάπτυξη σύγχρονων πληροφοριακών συστημάτων, η λογιστική και χρηματοοικονομική υποστήριξη δράσεων ή η παροχή υπηρεσιών logistics. Αυτό οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στην έντονη καθετοποίηση του ενεργειακού τομέα εντός της εθνικής οικονομίας, η οποία μάλιστα εξασφαλίζει τη δημιουργία υψηλής προστιθέμενης αξίας σε όλο το μήκος της «αλυσίδας αξίας» (value chain).
Σε μεταγενέστερο στάδιο, η έγκαιρη ανάπτυξη μίας σύγχρονης ενεργειακής αγοράς όχι μόνο θα προσελκύσει άμεσες ξένες επενδύσεις αλλά παράλληλα θα γεννήσει πολλές ευκαιρίες εξωστρέφειας των ελληνικών επιχειρήσεων στο πλαίσιο υλοποίησης του οράματος της Ευρωπαϊκής Ενεργειακής Ένωσης στην περιοχή των Βαλκανίων.
2. Ποιες είναι οι απαιτούμενες πολιτικές;
Ως νέοι επαγγελματίες της Ενέργειας με εμπειρία στο εξωτερικό, πιστεύουμε πως η εθνική προσπάθεια οφείλει να στηριχθεί σε δράσεις που ενισχύουν την ιδιωτική πρωτοβουλία και οδηγούν στη θέσπιση κανόνων διαφάνειας και θεμιτού ανταγωνισμού.
Συγκεκριμένα, η απελευθέρωση των επιμέρους ενεργειακών αγορών - όπως του ηλεκτρισμού και του φυσικού αερίου - θα επιτρέψει τη δημιουργία καινούργιων παικτών στην παρούσα «κλειστή» ελληνική αγορά, ενώ ταυτόχρονα θα μειώσει το υψηλό ενεργειακό κόστος. Η ιδιωτικοποίηση φορέων όπως ο ΑΔΜΗΕ και ο ΔΕΣΦΑ θα εξασφαλίσει την ιδιοκτησιακή/διοικητική αυτοτέλεια των φορέων διαχείρισης των δικτύων - που φυσικά θα εξακολουθήσουν με βάση το ευρωπαϊκό δίκαιο να είναι υπό στενή δημόσια παρακολούθηση - και θα ενισχύσει την ελληνική ενεργειακή αγορά με νέα ιδιωτικά κεφάλαια προς χρηματοδότηση στρατηγικών έργων εγχώριων και διεθνών διασυνδέσεων.
Η προώθηση των ΑΠΕ μέσω ενός συστήματος βασισμένου στους μηχανισμούς αγοράς θα εξασφαλίσει τη βιώσιμη ανάπτυξη και διείσδυση καθαρών πηγών στο ενεργειακό μας μίγμα. Ο εκσυγχρονισμός του ρυθμιστικού πλαισίου μαζί με τη θέσπιση ευέλικτων χρηματοδοτικών εργαλείων θα δώσει ώθηση στον τομέα της εξοικονόμησης ενέργειας, που με τη σειρά του θα βελτιώσει την ανταγωνιστικότητα των ελληνικών επιχειρήσεων. Η επιτάχυνση της έρευνας και της μετέπειτα εκμετάλλευσης του ορυκτού πλούτου της χώρας θα οδηγήσει στον άμεσο επαναπατρισμό εξειδικευμένων επαγγελματιών. Ο εξηλεκτρισμός (electrification) του κλάδου των χερσαίων και θαλάσσιων μεταφορών, καθώς και η αξιοποίηση των εναλλακτικών καυσίμων μπορούν να δημιουργήσουν εκ του μηδενός μία νέα επιμέρους ενεργειακή αγορά στην Ελλάδα.
Οι παραπάνω προτάσεις σκιαγραφούν ενδεικτικά το πλέγμα πολιτικών που οφείλουν να ανήκουν στη στρατηγική της εκάστοτε ελληνικής κυβέρνησης. Αυτές οι πολιτικές όμως μπορούν να αποδώσουν μόνο εφόσον εφαρμοστούν εντός ενός εγχώριου επιχειρηματικού περιβάλλοντος που θα προσφέρει κατ᾽ελάχιστον: α) ένα εγγυημένα σταθερό φορολογικό καθεστώς ανά τομέα σε μακροπρόθεσμο ορίζοντα (τουλάχιστον 10 ετών), β) ένα πλαίσιο διαφάνειας κανόνων και διαδικασιών, γ) ένα περιβάλλον ελαχιστοποιημένων βημάτων σε κάθε διαδικασία αδειοδότησης.
3. Ποιο είναι το ποιοτικό και ποσοτικό αντίκτυπο για την ελληνική οικονομία;
Όσον αφορά το πρώτο σκέλος του ερωτήματος, η ενίσχυση του ανταγωνισμού θα γεννήσει νέες εταιρικές δομές, δημιουργώντας άμεσες και έμμεσες θέσεις απασχόλησης. Ο εκσυγχρονισμός της εθνικής αγοράς βάσει των διεθνών προτύπων επιτάσσει την άμεση αξιοποίηση καταρτισμένων επαγγελματιών με εμπειρίες στο εξωτερικό, οι οποίοι είναι ήδη εξοικειωμένοι με τα νέα δεδομένα. Επιπλέον, η εφαρμογή νέων τεχνολογιών και η δημιουργία νέων υποδομών θα οδηγήσει στην ανάγκη απασχόλησης νέων τεχνικών ειδικοτήτων.
Ταυτόχρονα, η γενικότερη αναβάθμιση του ενεργειακού κλάδου θα συντελέσει στη μείωση του κόστους ενέργειας για όλες τις παραγωγικές επιχειρήσεις και συνεπώς θα ενισχύσει την ανταγωνιστικότητα της ελληνικής οικονομίας. Αυτό θα επιδράσει ακόμη θετικότερα στην ενίσχυση της απασχόλησης στην πατρίδα μας.
Όσον αφορά την ποσοτικοποίηση του αποτελέσματος των προτεινόμενων πολιτικών, το Greek Energy Forum ολοκλήρωσε πρόσφατα μία μελέτη υπολογισμού των δυνητικών θέσεων εργασίας που θα προκύψουν. Συγκεκριμένα, καταλήξαμε στο συμπέρασμα πως η ανάπτυξη του τομέα της Ενέργειας βασισμένη στους προαναφερθέντες άξονες μπορεί να οδηγήσει στη δημιουργία 66.500 νέων θέσεων εργασίας μόνιμης απασχόλησης έως το 2030. Η πλήρης περιγραφή των υποθέσεων και των πηγών που αξιοποιήσαμε είναι διαθέσιμες μέσω της ιστοσελίδας μας: www.greekenergyforum.com
Των Ε. Γεωργιάδη, Α. Δαγούμα, Κ.Ζακούλα, Α.Λαγάκου, Δ.Σαραντόπουλου, Α.Σδούκου
Περισσότερα στο Twitter: Greek Energy Forum: www.twitter.com/GrEnergyForum
Συνεπώς το εν λόγω πρόβλημα υπονομεύει το μέλλον της πατρίδας μας και απαιτεί την ενεργοποίηση των οικονομικών και πολιτικών δομών της κοινωνίας μας για την άμεση αντιμετώπισή του.
Στην προσπάθεια αυτή ένας τομέας που ενέχει την απαραίτητη δυναμική για να συμβάλει καταλυτικά στην ανάσχεση του συγκεκριμένου φαινομένου είναι αυτός της Ενέργειας.
1. Γιατί πρέπει να εστιάσουμε στον ενεργειακό τομέα;
Πρώτον, η Ενέργεια προσφέρεται για τη δημιουργία θέσεων εργασίας υψηλής επιστημονικής εξειδίκευσης στον ιδιωτικό τομέα, γεγονός που θα αποτελέσει μία ποιοτική αναβάθμιση της αγοράς εργασίας στην Ελλάδα. Επιπλέον, η Ενέργεια απασχολεί ένα σημαντικό εύρος επαγγελματιών - πέρα των συνηθισμένων τεχνικών ειδικοτήτων - σε τομείς όπως η παροχή εξειδικευμένων νομικών και γενικότερων συμβουλευτικών υπηρεσιών, η ανάπτυξη σύγχρονων πληροφοριακών συστημάτων, η λογιστική και χρηματοοικονομική υποστήριξη δράσεων ή η παροχή υπηρεσιών logistics. Αυτό οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στην έντονη καθετοποίηση του ενεργειακού τομέα εντός της εθνικής οικονομίας, η οποία μάλιστα εξασφαλίζει τη δημιουργία υψηλής προστιθέμενης αξίας σε όλο το μήκος της «αλυσίδας αξίας» (value chain).
Σε μεταγενέστερο στάδιο, η έγκαιρη ανάπτυξη μίας σύγχρονης ενεργειακής αγοράς όχι μόνο θα προσελκύσει άμεσες ξένες επενδύσεις αλλά παράλληλα θα γεννήσει πολλές ευκαιρίες εξωστρέφειας των ελληνικών επιχειρήσεων στο πλαίσιο υλοποίησης του οράματος της Ευρωπαϊκής Ενεργειακής Ένωσης στην περιοχή των Βαλκανίων.
2. Ποιες είναι οι απαιτούμενες πολιτικές;
Ως νέοι επαγγελματίες της Ενέργειας με εμπειρία στο εξωτερικό, πιστεύουμε πως η εθνική προσπάθεια οφείλει να στηριχθεί σε δράσεις που ενισχύουν την ιδιωτική πρωτοβουλία και οδηγούν στη θέσπιση κανόνων διαφάνειας και θεμιτού ανταγωνισμού.
Συγκεκριμένα, η απελευθέρωση των επιμέρους ενεργειακών αγορών - όπως του ηλεκτρισμού και του φυσικού αερίου - θα επιτρέψει τη δημιουργία καινούργιων παικτών στην παρούσα «κλειστή» ελληνική αγορά, ενώ ταυτόχρονα θα μειώσει το υψηλό ενεργειακό κόστος. Η ιδιωτικοποίηση φορέων όπως ο ΑΔΜΗΕ και ο ΔΕΣΦΑ θα εξασφαλίσει την ιδιοκτησιακή/διοικητική αυτοτέλεια των φορέων διαχείρισης των δικτύων - που φυσικά θα εξακολουθήσουν με βάση το ευρωπαϊκό δίκαιο να είναι υπό στενή δημόσια παρακολούθηση - και θα ενισχύσει την ελληνική ενεργειακή αγορά με νέα ιδιωτικά κεφάλαια προς χρηματοδότηση στρατηγικών έργων εγχώριων και διεθνών διασυνδέσεων.
Η προώθηση των ΑΠΕ μέσω ενός συστήματος βασισμένου στους μηχανισμούς αγοράς θα εξασφαλίσει τη βιώσιμη ανάπτυξη και διείσδυση καθαρών πηγών στο ενεργειακό μας μίγμα. Ο εκσυγχρονισμός του ρυθμιστικού πλαισίου μαζί με τη θέσπιση ευέλικτων χρηματοδοτικών εργαλείων θα δώσει ώθηση στον τομέα της εξοικονόμησης ενέργειας, που με τη σειρά του θα βελτιώσει την ανταγωνιστικότητα των ελληνικών επιχειρήσεων. Η επιτάχυνση της έρευνας και της μετέπειτα εκμετάλλευσης του ορυκτού πλούτου της χώρας θα οδηγήσει στον άμεσο επαναπατρισμό εξειδικευμένων επαγγελματιών. Ο εξηλεκτρισμός (electrification) του κλάδου των χερσαίων και θαλάσσιων μεταφορών, καθώς και η αξιοποίηση των εναλλακτικών καυσίμων μπορούν να δημιουργήσουν εκ του μηδενός μία νέα επιμέρους ενεργειακή αγορά στην Ελλάδα.
Οι παραπάνω προτάσεις σκιαγραφούν ενδεικτικά το πλέγμα πολιτικών που οφείλουν να ανήκουν στη στρατηγική της εκάστοτε ελληνικής κυβέρνησης. Αυτές οι πολιτικές όμως μπορούν να αποδώσουν μόνο εφόσον εφαρμοστούν εντός ενός εγχώριου επιχειρηματικού περιβάλλοντος που θα προσφέρει κατ᾽ελάχιστον: α) ένα εγγυημένα σταθερό φορολογικό καθεστώς ανά τομέα σε μακροπρόθεσμο ορίζοντα (τουλάχιστον 10 ετών), β) ένα πλαίσιο διαφάνειας κανόνων και διαδικασιών, γ) ένα περιβάλλον ελαχιστοποιημένων βημάτων σε κάθε διαδικασία αδειοδότησης.
3. Ποιο είναι το ποιοτικό και ποσοτικό αντίκτυπο για την ελληνική οικονομία;
Όσον αφορά το πρώτο σκέλος του ερωτήματος, η ενίσχυση του ανταγωνισμού θα γεννήσει νέες εταιρικές δομές, δημιουργώντας άμεσες και έμμεσες θέσεις απασχόλησης. Ο εκσυγχρονισμός της εθνικής αγοράς βάσει των διεθνών προτύπων επιτάσσει την άμεση αξιοποίηση καταρτισμένων επαγγελματιών με εμπειρίες στο εξωτερικό, οι οποίοι είναι ήδη εξοικειωμένοι με τα νέα δεδομένα. Επιπλέον, η εφαρμογή νέων τεχνολογιών και η δημιουργία νέων υποδομών θα οδηγήσει στην ανάγκη απασχόλησης νέων τεχνικών ειδικοτήτων.
Ταυτόχρονα, η γενικότερη αναβάθμιση του ενεργειακού κλάδου θα συντελέσει στη μείωση του κόστους ενέργειας για όλες τις παραγωγικές επιχειρήσεις και συνεπώς θα ενισχύσει την ανταγωνιστικότητα της ελληνικής οικονομίας. Αυτό θα επιδράσει ακόμη θετικότερα στην ενίσχυση της απασχόλησης στην πατρίδα μας.
Όσον αφορά την ποσοτικοποίηση του αποτελέσματος των προτεινόμενων πολιτικών, το Greek Energy Forum ολοκλήρωσε πρόσφατα μία μελέτη υπολογισμού των δυνητικών θέσεων εργασίας που θα προκύψουν. Συγκεκριμένα, καταλήξαμε στο συμπέρασμα πως η ανάπτυξη του τομέα της Ενέργειας βασισμένη στους προαναφερθέντες άξονες μπορεί να οδηγήσει στη δημιουργία 66.500 νέων θέσεων εργασίας μόνιμης απασχόλησης έως το 2030. Η πλήρης περιγραφή των υποθέσεων και των πηγών που αξιοποιήσαμε είναι διαθέσιμες μέσω της ιστοσελίδας μας: www.greekenergyforum.com
Των Ε. Γεωργιάδη, Α. Δαγούμα, Κ.Ζακούλα, Α.Λαγάκου, Δ.Σαραντόπουλου, Α.Σδούκου
Περισσότερα στο Twitter: Greek Energy Forum: www.twitter.com/GrEnergyForum
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου