Ευκαιρίες και εμπόδια κρύβει η καλλιέργεια ροδιού στη χώρα μας, που τελευταία μοιάζει με τις δύο όψεις του ίδιου νομίσματος.
Στη μία όψη αποτυπώνεται η ποικιλία της Ερμιόνης με τα βρώσιμα ρόδια, η αξία των οποίων στο «χρηματιστήριο» των οικονομικών αποδόσεων είναι ιδιαιτέρως υψηλή. Στην πίσω όψη του νομίσματος εμφανίζεται μία ιδιαίτερα διαδεδομένη τα τελευταία 1-2 χρόνια ποικιλία με την ονομασία Wonderful, που είναι κατάλληλη μόνο για χυμοποίηση ροδιού.
Τα τελευταία χρόνια -όπως αναφέρει στις «Επαγγελματικές Ευκαιρίες» ο γεωπόνος Κάσσανδρος Γάτσιος- άρχισε να αναπτύσσεται η καλλιέργεια της ροδιάς στην Ελλάδα με γρήγορους ρυθμούς, κυρίως στο πλαίσιο της συμβολαιακής γεωργίας από εταιρείες που παράγουν χυμούς ροδιού. Ωστόσο, οι παραγωγοί παρακινούμενοι από τις εταιρείες χυμοποίησης περιορίστηκαν στην καλλιέργεια μόνο μίας ποικιλίας, της Wonderfull, με αποτέλεσμα να δημιουργούνται προβλήματα στην απορρόφηση των καρπών της ροδιάς σε ικανοποιητικές τιμές.
Η ποικιλία αυτή προέρχεται από τις ΗΠΑ. Είναι ποικιλία που δίνει μεγάλους καρπούς, πεπλατυσμένους, με σκούρο κόκκινο χρώμα.
Ο χυμός της είναι καλής ποιότητας και έχει ξινόγλυκη γεύση. Χρησιμοποιείται κυρίως ως πρώτη ύλη για την παραγωγή χυμών ή μειγμάτων χυμών.
Ωστόσο, φέτος παρατηρείται μία σημαντική πτώση των τιμών για τους παραγωγούς. Αυτό οφείλεται στον μεγάλο όγκο παραγωγής που πρέπει να διατεθεί σε μικρό χρονικό διάστημα, αλλά και λόγω της δημιουργίας ολιγοπωλιακών καταστάσεων εξαιτίας του περιορισμένου αριθμού των επιχειρήσεων που απορροφούν αυτήν την παραγωγή.
Η παραγωγή της Ερμιόνης είναι οργανωμένη από τους παραγωγούς της περιοχής, από το χωράφι μέχρι το ράφι του σούπερ μάρκετ και τον πάγκο της λαϊκής αγοράς. Στη φωτογραφία ο παραγωγός Σταμάτης Μερτύρης
Η επιλογή της ποικιλίας για την εγκατάσταση μίας φυτείας ροδιάς είναι πολύ σημαντικός παράγοντας για την επιτυχία της επιχείρησης.
Στον Νομό Αργολίδας, και συγκεκριμένα στην περιοχή της Ερμιόνης, παράγονται κάθε χρόνο 300-400 τόνοι ροδιών που είναι κατάλληλα για νωπή κατανάλωση, από την περίφημη τοπική ποικιλία «Ερμιόνη».
Η ποικιλία αυτή είναι γλυκιά ποικιλία, κατάλληλη για νωπή κατανάλωση. Εχει καρπούς μεγάλου μεγέθους, που φτάνουν σε βάρος τα 150-500 γραμμάρια και μία διάμετρο 6-15 εκατοστά. Οι σπόροι του έχουν χυμό με έντονο κόκκινο χρώμα και γλυκιά γεύση και μεγάλη περιεκτικότητα σε χυμό. Σημαντικό χαρακτηριστικό αποτελεί το γεγονός ότι το εδώδιμο μέρος των ροδιών της ποικιλίας αυτής ξεπερνά το 50% του συνολικού βάρους τους
Είναι πολύ αξιόλογη ποικιλία, που καλλιεργείται εδώ και χρόνια στην περιοχή της Ερμιόνης στην Αργολίδα, αλλά και αλλού. Με την ποικιλία αυτή τροφοδοτείται κυρίως η αγορά των Αθηνών, με ρόδια για νωπή κατανάλωση.
Η παραγωγή της Ερμιόνης είναι οργανωμένη από τους παραγωγούς της περιοχής, από το χωράφι μέχρι το ράφι του σούπερ μάρκετ και τον πάγκο της λαϊκής αγοράς. Υπάρχουν στην περιοχή ιδιωτικά ψυγεία-αποθήκες, τα οποία είτε είναι ιδιόκτητα, είτε υπενοικιάζουν χώρο στους παραγωγούς.
Επίσης, υπάρχουν δύο συσκευαστήρια, στα οποία γίνεται διαλογή με το χέρι για να διασφαλίζεται το υψηλό επίπεδο της ποιότητας των ροδιών. Στη συνέχεια οι καρποί συσκευάζονται διατίθενται σε σούπερ μάρκετ και στις λαχαναγορές.
Η ποικιλία αυτή θα μπορούσε να διαδοθεί και να καλλιεργηθεί και σε άλλα μέρη κυρίως της Νοτίου Ελλάδας, που χαρακτηρίζονται από παρόμοιο ξηροθερμικό κλίμα, εκτός της Αργολίδας όπου σήμερα καλλιεργείται αποκλειστικά η ποικιλία «Ερμιόνη».
Η ποικιλία «Ερμιόνη» μπορεί να δώσει καλό εισόδημα στους παραγωγούς, όπως και μερικές άλλες γλυκές ποικιλίες για νωπή καταν άλωση, όπως είναι οι ποικιλίες ΙΦΔ.11010 και ΙΦΔ.11015 που δημιουργήθηκαν από το Ινστιτούτο Φυλλοβόλων Δέντρων Ναούσης.
Η καλλιέργεια της ροδιάς στη χώρα πρέπει να διευρυνθεί όσον αφορά το είδος των ποικιλιών και να καλλιεργηθούν πέραν της Wonderfull και άλλες ποικιλίες για χυμό με οψιμότερη άνθηση την άνοιξη, ώστε να καλλιεργηθεί η ροδιά και σε βορειότερες περιοχές χωρίς τα προβλήματα των παγετών.
Τα 1.200 ευρώ ανά στρέμμα αγγίζουν τα έσοδα
Με το καθαρό κέρδος ανά στρέμμα να ξεκινά από 600 ευρώ, η καλλιέργεια που παράγει βρώσιμα ρόδια μπορεί να αποτελέσει μία προσοδοφόρα εναλλακτική αγροτική δραστηριότητα.
Το κόστος εγκατάστασης ανά δέντρο -σύμφωνα με τον γεωπόνο Σταμάτη Μερτύρη από την Ερμιόνη Αργολίδας- ανάλογα με την ηλικία του δέντρου για κλώνους της ποικιλίας «Ερμιόνη» είναι:
• Δέντρα 1 έτους: 5 ευρώ (450 ευρώ ανά στρέμμα)
• Δέντρα 2 ετών: 8 ευρώ (720 ευρώ ανά στρέμμα)
• Δέντρα 3 ετών (όπου ξεκινά και η παραγωγή): 10 ευρώ (900 ευρώ ανά στρέμμα)
Η διάρκεια της παραγωγικής ζωής μίας φυτείας ροδιάς υπολογίζεται σε 25-30 έτη. Οι αποδόσεις ανά δένδρο κυμαίνονται μεταξύ 40-50 κιλά και ανά στρέμμα 2.500-3.000 κιλά. Το καθαρό κέρδος ξεκινά από 600 και μπορεί να φτάσει τα 1.200 ευρώ ανά στρέμμα, ενώ τα ετήσια έξοδα ανά στρέμμα φτάνουν έως 250 ευρώ.
Η ροδιά είναι δένδρο φυλλοβόλο. Αναπτύσσεται συνήθως σε θάμνο, αλλά μπορεί να διαμορφωθεί και σε δένδρο ύψους μέχρι 6 μέτρων. Ως δένδρο μπορεί να διαμορφωθεί σε έναν κορμό, αλλά και σε 2-4 κορμούς που βγαίνουν κοντά στο έδαφος. Είναι δένδρο μακρόβιο, αφού ζει μέχρι και 200 χρόνια.
Η ανθοφορία ξεκινά τον Απρίλιο και διαρκεί για μεγάλο χρονικό διάστημα, σε ορισμένες ποικιλίες μέχρι και το φθινόπωρο. Οι καλύτεροι καρποί προέρχονται από τα πρώιμα άνθη.
Ευδοκιμεί σε θερμές περιοχές, με εύκρατο μέχρι και υποτροπικό κλίμα. Αντέχει μέχρι -10°C τον χειμώνα, η αντοχή όμως στους παγετούς διαφέρει μεταξύ των ποικιλιών και της εποχής που συμβαίνουν.
Αντέχει ακόμη και στα 800-1.000 μέτρα, καλό είναι ωστόσο να αποφεύγεται η καλλιέργεια σε μεγάλα υψόμετρα λόγω κινδύνου από παγετούς. Υψηλές θερμοκρασίες το καλοκαίρι ευνοούν την καλή γεύση, τον καλό χρωματισμό και την ωρίμαση των καρπών.
Πολλές βροχές το καλοκαίρι δίνουν πολλούς καρπούς, αλλά μαλακούς, με μικρή ικανότητα μεταφοράς και συντήρησης. Ευδοκιμεί σε διάφορους τύπους εδαφών.
Ανέχεται τα μέτρια αλκαλικά εδάφη, αποδίδει όμως καλά σε πλούσια, βαθιά, γόνιμα, μέσης σύστασης εδάφη, αρδευόμενα και αμμοαργιλώδη με pH 5,5-7,0. Σε ξηρά και άγονα εδάφη οι καρποί γίνονται μικροί και ευαίσθητοι στο σχίσιμο, ενώ σε βαριά πηλώδη οι καρποί δεν χρωματίζονται ικανοποιητικά.
Το ρόδι χρησιμοποιείται από τρόφιμο έως φάρμακο και καλλυντικό.
Οι αντιοξειδωτικές ιδιότητες των καρπών της ροδιάς τούς καθιστούν βασικούς παράγοντες της βιομηχανίας φαρμάκων και της βιομηχανίας παραγωγής καλλυντικών, κυρίως για την παραγωγή προϊόντων που αφορούν τη φροντίδα του δέρματος των ανθρώπων αλλά και προϊόντων προστασίας του δέρματος από τον καρκίνο.
Καλλιέργεια χωρίς ιδιαίτερες απαιτήσεις
Η ροδιά ευδοκιμεί σε περιοχές που χαρακτηρίζονται από μακρύ, θερμό και ξηρό καλοκαίρι. Η ροδιά δεν έχει ιδιαίτερες απαιτήσεις όσον αφορά τις ιδιότητες και τον τύπο του εδάφους. Εντούτοις δίνει τα καλύτερα αποτελέσματα σε εδάφη που είναι: βαθιά, στραγγιζόμενα, μέσης συστάσεως, τα οποία έχουν ικανοποιητική περιεκτικότητα σε οργανική ουσία και pΗ 5,5-7,5.
Δεν πρέπει να καλλιεργηθεί η ροδιά σαν ξερική καλλιέργεια, αλλά πρέπει να αρδεύεται τακτικά. Η ροδιά είναι ένα φυτό που αντέχει στην αυξημένη αλατότητα του νερού αρδεύσεως.
Η καλύτερη εποχή για το φύτεμα των δενδρυλλίων είναι στα τέλη του χειμώνα με τις αρχές της άνοιξης. Η φύτευση γίνεται με δενδρύλλια ηλικίας δύο ετών. Συνήθως φυτεύονται 50-100 δέντρα ανά στρέμμα, σε αποστάσεις μεταξύ των γραμμών τέτοιες ώστε να διευκολύνονται οι διάφορες εργασίες συντήρησης της φυτείας.
Η λίπανση πρέπει να γίνεται σε συνάρτηση με τη χημική ανάλυση του εδάφους. Οργανική λίπανση πρέπει να γίνεται με 2 τόνους κοπριάς το στρέμμα ή με χλωρή λίπανση, η οποία πρέπει να γίνεται κάθε 2-3 χρόνια. Γίνεται κλάδεμα σχηματισμού του δέντρου με το οποίο διαμορφώνεται ο σκελετός και η μορφή που θα έχει στη συνέχεια το φυτό και κλάδεμα καρποφορίας.
Η παραγωγή στη χώρα μας
Η ροδιά μέχρι το 2005 ήταν ελάχιστα διαδεδομένη, καθώς καλλιεργούνταν σε πολύ μικρές εκτάσεις. Συγκεκριμένα, η καλλιεργούμενη έκταση δεν ξεπερνούσε τα 700-800 στρέμματα, ενώ πολλά ήταν και τα διάσπαρτα δένδρα σε κήπους. Το κέντρο παραγωγής ήταν η ευρύτερη περιοχή της Ερμιόνης, όπου καλλιεργείται και η ομώνυμη ποικιλία.
Μάλιστα, η Ερμιόνη ήταν μέχρι το 2005 και η περιοχή που τροφοδοτούσε την αγορά της Αθήνας με 300-400 τόνους ροδιών. Μετά την έξαρση του ενδιαφέροντος για τη ροδιά το 2007, η καλλιεργούμενη έκταση έφτασε τα 4.000 στρέμματα. Σήμερα ξεπερνά τα 10.000 στρέμματα. Η καλλιέργεια στη χώρα μας επεκτάθηκε σε πολλές περιοχές όπως Ξάνθη, Λάρισα, Φάρσαλα, Γιαννιτσά, Λακωνία, Ηλεία και άλλες.
Αξιοποίηση
Οι χρήσεις των καρπών
Με βάση την παραγωγή της ροδιάς σήμερα παράγονται 475 διαφορετικά προϊόντα (τρόφιμα, ποτά, φαρμακευτικά προϊόντα, καλλυντικά κ.λπ). Πέραν των φρέσκων καρπών που μπορεί να βρει κανείς στην αγορά, βρίσκει, επίσης, χυμούς ή το συμπύκνωμα του χυμού, αλλά και πολλά άλλα προϊόντα, όπως είναι γαλακτούχα ποτά, αναψυκτικά, αλκοολούχα ποτά, επιδόρπια, ένα γνωστό σιρόπι (γρεναδίνη). Επίσης βρίσκονται στο εμπόριο αποξηραμένοι σπόροι ροδιού (ολόκληροι ή σε σκόνη), οι οποίοι χρησιμοποιούνται πολύ στην κουζίνα των Ινδιών. Τέλος υπάρχουν και διάφορα άλλα προϊόντα, όπως ξύδι από ρόδι, σάλτσες ροδιού κ.λπ.
Η ροδιά όμως, πέραν της μεγάλης φήμης που απέκτησε ως υπέροχο συστατικό της διατροφής, κίνησε και το ενδιαφέρον της επιστημονικής κοινότητας, λόγω των σπουδαίων φαρμακευτικών ιδιοτήτων που έχουν τα ρόδια στην πρόληψη πολλών ασθενειών. Το ρόδι είναι μία μεγάλη πηγή χαλκού για τον ανθρώπινο οργανισμό. Ο χαλκός είναι συστατικό πολλών ενζύμων, αλλά κυρίως συστατικό της αιμογλοβίνης και του κολλαγόνου.
Ο χυμός της ροδιάς έχει αποδειχθεί ότι περιέχει περισσότερα αντιοξειδωτικά στοιχεία σε σχέση με 40 άλλα διαφορετικά είδη χυμών από καρπούς που θεωρούνται είδη με πολλά αντιοξειδωτικά, όπως του χυμού του μύρτιλου, του πορτοκαλιού, του κόκκινου κρασιού, του cranberry και του πράσινου τσαγιού.
ΠΟΥ ΘΑ ΑΠΕΥΘΥΝΘΩ
• Σταμάτης Μερτύρης, Ερμιόνη Αργολίδας. Τηλ.: 27543000463. Κιν.: 6947371611, Ε-mail: stam.1944@hotmail.com
• Γεωπόνος Κάσσανδρος Γάτσιος, Εταιρεία γεωργικών συμβούλων SymAgro Τηλ.: 26510 07653 Email: info@symagro.com
Κώστας Νάνος
ΠΗΓΗ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου