Τους τελευταίους μήνες γίνεται πολύς λόγος για την ενίσχυση των αποκαλούμενων «νεοφυών» επιχειρήσεων, γνωστών και ως startups, τα οποία εκτιμάται ότι μπορούν να συνεισφέρουν στην ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας. Η Ελλάδα έχει καλό ανθρώπινο δυναμικό και πρέπει να το εκμεταλλευτεί με τις startups να είναι ένας τέτοιος τρόπος. Ποιος, όμως, πρέπει να είναι ο ρόλος του κράτους σε αυτή την προσπάθεια; Θα πρέπει να προχωρεί σε άμεσες χρηματοδοτήσεις ή θα πρέπει να προβεί και σε άλλες κινήσεις;
Κεφάλαια
Η μέχρι τώρα εμπειρία δείχνει ότι τα κεφάλαια δεν είναι το μοναδικό ζητούμενο για όσους προσπαθούν να δημιουργήσουν μία νέα επιχείρηση. Αυτό για το οποίο επιμένουν όλοι όσοι κινούνται σε αυτό τον χώρο είναι η ύπαρξη ενός θεσμικού πλαισίου που να περιορίζει τη γραφειοκρατία, να προσφέρει μεγαλύτερη ευελιξία στις επιχειρήσεις αλλά και να μην «τιμωρεί» την αποτυχία. Κάποια βήματα έχουν γίνει μεν, αλλά έχουμε ακόμη πολύ δρόμο μπροστά μας.
Βέβαια, το κράτος μπορεί να διαθέσει και χρήματα. Όμως, το «παλιό» μοντέλο της απευθείας χρηματοδότησης έχει αποδεχθεί αναποτελεσματικό. Το «νέο» μοντέλο που προωθείται και από την Ευρωπαϊκή Ένωση -για την οποία τα startups είναι από τις βασικές προτεραιότητες- είναι η χρήση «ενδιάμεσων» όπως είναι, για παράδειγμα, τα επενδυτικά κεφάλαια που δημιουργήθηκαν στο πλαίσιο του προγράμματος του European Investment Fund (EIF), Jeremie.
Το μοντέλο αυτό έχει αρχίσει να εφαρμόζεται και στη χώρα μας με τη δημιουργία 4 Jeremie funds για επενδύσεις στις ψηφιακές τεχνολογίες, τα οποία έχουν στη διάθεσή τους συνολικά 69 εκατ. ευρώ (48 εκατ. ευρώ από το EIF και 21 εκατ. ευρώ από ιδιώτες επενδυτές). Οι πρώτες επενδύσεις έχουν ήδη γίνει από τα 4 funds (PJ Tech Catalyst Fund, Odyssey Capital Ventures, Elikonos Jeremie Fund και Open Fund II), αλλά ακόμη είναι νωρίς για να πει κάποιος ότι το μοντέλο αυτό έχει αλλάξει τα δεδομένα. Τουλάχιστον, όμως, δείχνει ότι κινείται προς τη σωστή κατεύθυνση και θα χρησιμοποιηθεί και στο πλαίσιο του επόμενου ΕΣΠΑ, όπως ανέφερε πρόσφατα ο υπουργός Ανάπτυξης, Κωστής Χατζηδάκης.
Yozma
Ο κ. Χατζηδάκης πάντως κάνει μετά το ταξίδι στο Ισραήλ πολλές αναφορές στον οργανισμό Yozma. Πρόκειται για έναν ισραηλινό οργανισμό, ο οποίος ουσιαστικά δημιούργησε το μοντέλο του venture capital στο Ισραήλ. Ξεκίνησε το 1993 με κρατικά κεφάλαια αλλά ακολουθώντας λογικές επενδυτικών funds και έχει φθάσει πλέον να χρηματοδοτείται μόνο από ιδιώτες. Το Yozma, σε συνδυασμό με τη δημιουργία του θεσμικού πλαισίου, είναι ένας από τους βασικούς λόγους που έχουν γίνει σημαντικές επενδύσεις στο Ισραήλ σε τομείς όπως οι επικοινωνίες και οι ψηφιακές τεχνολογίες. Και η ελληνική κυβέρνηση δείχνει διατεθειμένη να ακολουθήσει ένα αντίστοιχο μοντέλο, γι' αυτό και υπάρχει και σχετική συμφωνία μεταφοράς τεχνογνωσίας με το Yozma, η οποία αναμένεται να ξεκινήσει σύντομα να υλοποιείται.
Η ιδέα είναι καλή, απλώς το ερώτημα είναι αν το ελληνικό κράτος θα μπορέσει να ανταποκριθεί στις νέες απαιτήσεις που θα δημιουργηθούν. Και κυρίως θα πρέπει να διασφαλιστεί ότι δεν θα γίνουν επενδύσεις απλώς για να καλύπτονται οι στόχοι, αλλά θα γίνουν με στόχο να υπάρξει σε μερικά χρόνια ένα οικοσύστημα σε ορισμένους κλάδους, το οποίο θα μπορεί να αυτοχρηματοδοτείται και να επεκτείνεται διαρκώς, κάνοντας αισθητή την παρουσία των ελληνικών επιχειρήσεων στο εξωτερικό. Αυτό είναι το πραγματικό στοίχημα που καλούμαστε να κερδίσουμε ως χώρα και για να το κερδίσουμε, μάλλον χρειάζεται να αλλάξουμε νοοτροπία.
ΗΜΕΡΗΣΙΑ
