Στη δεκαετία του ’80, του ’90 και του 2000 έμοιαζε σαν μία πολύ σοβαρή απόφαση το να αφήνει κανείς πίσω του βιαστικά τα φοιτητικά έδρανα και να ξεκινά τη δική του νεοφυή επιχείρηση, για να χρησιμοποιήσουμε την τρέχουσα ορολογία. Τέτοιοι άνθρωποι ήταν, μεταξύ άλλων, ο συνιδρυτής της Microsoft, Μπιλ Γκέιτς, ο πολύ νεότερός του Μαρκ Ζάκερμπεργκ, ο μπαμπάς του Facebook, και σωρεία άλλων ειδικά στην αντίπερα όχθη του Ατλαντικού. O Xάρις Ασλαμ, ο 18χρονος επιχειρηματίας της ιστορίας μας, ζει και εργάζεται στο Φίφε της Σκωτίας. Εκείνος σε αντίθεση με τους προαναφερθέντες Αμερικανούς εγκατέλειψε το σχολείο μόλις στα 13 του για να απασχοληθεί στο παντοπωλείο της οικογένειάς του. Σήμερα, πέντε χρόνια μετά, διεκδικεί τη θέση του διευθύνοντος συμβούλου στην αλυσίδα μικρών σουπερμάρκετ-παντοπωλείων Nisa Retail.
O Χάρις Ασλαμ εργάστηκε στην οικογενειακή επιχείρηση τρία χρόνια και ο επόμενος σταθμός του ήταν ο κολοσσός της Nisa. Συμμετέχει στο διοικητικό της συμβούλιο ως μη εκτελεστικός διευθυντής και διοργανώνει εκστρατεία για να εξασφαλίσει την αναγκαία στήριξη των πολυάριθμων μελών - μετόχων της αλυσίδας και να αναλάβει τα ηνία της. Με ανάλογες κινήσεις εξασφάλισε και τη θέση στο διοικητικό συμβούλιο, καθώς η δομή του κολοσσού προβλέπει να ψηφίζουν για τα διοικητικά της στελέχη όλα τα μέλη-μέτοχοι. Ο νυν επικεφαλής της, Νιλ Τέρτον, θα αποχωρήσει μετά 23 χρόνια στο πηδάλιο. Με έναν απλό υπολογισμό αντιλαμβανόμαστε, πως όταν ο κ. Τέρτον ανέλαβε την Nisa Retail, ο υποψήφιος διάδοχός του δεν είχε καν γεννηθεί!
Ο Χάρις Ασλαμ μαζί με τον ξάδερφό του, Ράτζα Ρίμαν, διοικούν τρία καταστήματα Nisa Retail στο Φίφε της Σκωτίας και σκέπτονται να ανοίξουν έξι επιπλέον. Δεν έχει τα τυπικά προσόντα ενός διευθύνοντος συμβούλου, αλλά θα τα αποκτήσει σύντομα. Αυτή τη στιγμή σπουδάζει νομικά στο πανεπιστήμιο Αμπερτάι και, παράλληλα, παρακολουθεί μεταπτυχιακά στις ανθρωπιστικές σπουδές στο πανεπιστήμιο του Σεντ Αντριους. Οι Ασλαμ και Ρίμαν είδαν τον κύκλο εργασιών των καταστημάτων τους να υπερδιπλασιάζεται από τα 1,2 εκατομμύρια στερλίνες στα 3 εκατομμύρια στερλίνες τα τελευταία χρόνια. «Νομίζω πως το να θεωρείς εμπόδιο την ηλικία ενός ανθρώπου στις επιχειρήσεις είναι αντιπαραγωγικό», επισημαίνει ο Χάρις Ασλαμ. «Η Nisa χρειάζεται νέους ανθρώπους με πάθος και όραμα για να την οδηγήσουν στο μέλλον. Αναγνωρίζω πως η ηλικία μου και η απειρία μου ενόχλησαν τα μέλη της αλυσίδας πριν από δύο χρόνια, όταν διεκδίκησα τη θέση του μη εκτελεστικού διευθυντή. Αντιμετώπισα τρεις ανταγωνιστές με μεγαλύτερη εμπειρία, αλλά τα μέλη επέλεξαν εμένα με ξεκάθαρη πλειοψηφία». Πολύ ενεργός στα κοινωνικά δίκτυα, αποδεικνύεται ότι από τα 16 του σχολίαζε τα οικονομικά αποτελέσματα της Nisa Retail και τις επενδυτικές επιλογές της. Του αρέσει η «Μονόπολη» και τηρεί αποστάσεις από το να εκφράζει πολιτικές απόψεις. Πέραν της Nisa έχει ένα ακόμα εύσημο: διετέλεσε μέλος του «συμβουλίου νεολαίας» στην αλυσίδα B&Q (με υλικά για ιδιοκατασκευές). Η εταιρεία συγκρότησε ένα Σώμα με νέους ανθρώπους, οι οποίοι επί ένα χρόνο είχαν αναλάβει να δώσουν νέα πνοή στο στρατηγικό της μοντέλο.
Οι αλυσίδες μικρών σουπερμάρκετ - παντοπωλείων, όπως η Nisa, αντιμετωπίζουν αυτήν την περίοδο στη Βρετανία ισχυρές πιέσεις από τους ομίλους τύπου Tesco και Sainsbury, οι οποίοι ανοίγουν μικρότερα καταστήματα, όπως τα Sainsbury Local και Tesco Express. «Η Nisa έχει τεράστιες δυνατότητες να κυριαρχήσει στο συγκεκριμένο τμήμα της αγοράς με το μοναδικό της μοντέλο μελών - μετόχων, όπου ο καθένας αποκτά έως και 250 μετοχές και έχει μία ψήφο στην επιλογή διοικητικών στελεχών», υπογραμμίσει με αποφασιστικότητα ο Χάρις Ασλαμ.
Μια... κολεκτίβα εμπόρων με μέλη-μετόχους η Nisa
H Nisa Retail διαθέτει μία μοναδική δομή ως εταιρική οντότητα, καθώς ανήκει στα επιμέρους μέλη της - ιδιοκτήτες μικρών σουπερμάρκετ-παντοπωλείων. Αλλωστε, με αυτό το σκεπτικό δημιουργήθηκε το 1977, ώστε να ανακόψει τη μεγάλη επέκταση και διείσδυση των κολοσσών του λιανεμπορίου σε κάθε γειτονιά και μικρή πόλη της Βρετανίας, απειλώντας την επιβίωση των μικρών παντοπωλείων. Οι ιδιοκτήτες τους κατέστησαν μέλη και μέτοχοι της Nisa Retail, διατηρώντας ταυτόχρονα την αυτονομία στα καταστήματά τους. Προμηθεύουν δε τους απλούς καταναλωτές και λειτουργούν ως χονδρέμποροι ταυτόχρονα. Καθένα από τα μέλη μπορεί να κατέχει έως και 250 μετοχές της Nisa Retail και να ψηφίζει. Σήμερα τα 1.134 μέλη της διοικούν 4.000 μικρά σουπερμάρκετ - παντοπωλεία.
Η αλυσίδα λειτουργεί, ακολουθώντας την αρχή του οφέλους των μελών της, όπως αναφέρει στην ιστοσελίδα της. Κι αυτό σημαίνει πως διαπραγματεύεται τη χαμηλότερη τιμή για τα προϊόντα τους και τους παράσχει την όσον το δυνατόν αποδοτικότερη τροφοδοτική αλυσίδα, χρησιμοποιώντας το συλλογικό κύκλο εργασιών τους. Τα πλεονάζοντα κέρδη, όπως συμβαίνει και στην περίπτωση των κοινωνικών επιχειρήσεων, επανεπενδύονται στα μέλη της Νisa Retail. Αν και η αλυσίδα έχει ιστορία 35 ετών, προχώρησε στην πρώτη της τηλεοπτική διαφήμιση μόλις το 2010. Είχε 39,5 εκατομμύρια θεατές, οι οποίοι την είδαν μία φορά τουλάχιστον και 25,5 εκατομμύρια τουλάχιστον τέσσερις. Μετά ακολούθησαν και άλλες το 2011 και το 2012.
Σήμερα η Nisa Retail βρίσκεται μπροστά σε αρκετές προκλήσεις: αφενός αποχωρούν ο επί 23 χρόνια διευθύνων σύμβουλός της Νιλ Τέρτον και η γενική διευθύντρια, Αμάντα Τζόουνς, αφετέρου η Costcutter, ο μεγαλύτερος πελάτης της, διέκοψε την επί 27 χρόνια συνεργασία μαζί της. Τον Ιούλιο συνήψε νέα συμφωνία με την ανταγωνιστική εταιρεία χονδρεμπορίου Palmer & Harvey, με αποτέλεσμα να ζημιωθεί η Nisa Retail κατά 500 εκατομμύρια σε στερλίνες. Εν μέρει η απώλεια αντισταθμίστηκε με μία νέα συμφωνία με την αλυσίδα McColls. Αξίζει να σημειωθεί πως το 2006 είχε γίνει μία απόπειρα να συγχωνευθεί η Costcutter με τη Nisa Retail, αλλά δεν απέδωσε τα αναμενόμενα. Τότε ορισμένα μέλη της αλυσίδας, τα οποία εναντιώνονταν στη συγχώνευση, προσέφυγαν στην Επιτροπή Θεμιτού Εμπορίου της Βρετανίας. Ισχυρίστηκαν πως εάν ενωθούν οι δύο εταιρείες θα δημιουργηθεί καρτέλ και θα πληγεί ο ανταγωνισμός. Οι ισχυρισμοί τους αποδείχθηκαν αβάσιμοι και η Επιτροπή δεν κινήθηκε εναντίον των Nisa Retail και Costcutter. Κινητήρια δύναμη πίσω από την παρ’ ολίγον συγχώνευση ήταν η ισλανδική -πάλαι ποτέ κραταιά- τράπεζα Kaupthing, μέτοχος της Costcutter, η οποία κατέρρευσε με την κρίση.
ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΚΑΠΕΡΝΑΡΑΚΟΥ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου