Σε οποιαδήποτε παρουσίαση όπου υπάρχει αναφορά στο άμεσο μέλλον του κλάδου της πληροφορικής και γενικότερα των ψηφιακών τεχνολογιών, υπάρχει μία γενική συμφωνία όσον αφορά στο ποιες είναι οι τρεις βασικές τάσεις στην παγκόσμια αγορά. Η πρώτη είναι η φορητότητα (mobility), ήτοι η δυνατότητα χρήσης φορητών συσκευών προκειμένου να κάνεις σχεδόν τα πάντα και αυτό είναι κάτι που βλέπουμε ήδη να γίνεται κρίνοντας από την τρομερή ανάπτυξη που παρουσιάζει η αγορά των smartphones.
Η δεύτερη τάση είναι η αξιοποίηση από τις επιχειρήσεις και τους οργανισμούς γενικότερα του τεράστιου όγκου που έχει δημιουργηθεί και συνεχίζει να δημιουργείται, το αποκαλούμενο και big data. Και το τρίτο είναι το cloud computing, για το οποίο πολύς λόγος έχει γίνει τα τελευταία χρόνια και το οποίο πρακτικά είναι η τάση όπου όλες οι εφαρμογές και τα δεδομένα δεν βρίσκονται τοπικά σε κάποια συσκευή αλλά «τρέχουν» ή αποθηκεύονται απευθείας από το Διαδίκτυο, κάτι που έχει σημαντικά οφέλη. Και αυτό που δεν έχει γίνει ιδιαίτερα κατανοητό είναι πως οι δύο πρώτες τάσεις χρειάζονται το cloud προκειμένου να προχωρήσουν.
iCloud, OneDrive, Gmail
Για παράδειγμα, τα smartphones ή τα tablets δεν θα μπορούσαν να λειτουργήσουν χωρίς την ύπαρξη cloud υπηρεσιών όπως είναι το Gmail, το iCloud ή το OneDrive. Και φυσικά σε επίπεδο εταιρειών δεν θα μπορούσαν να προσφέρουν τη δυνατότητα για απευθείας πρόσβαση των στελεχών και των εργαζομένων σε δεδομένα και εφαρμογές χωρίς αντίστοιχες υποδομές cloud από την πλευρά της εταιρείας. Πρακτικά, το cloud είναι το κλειδί για την επόμενη ημέρα της παγκόσμιας αγοράς ψηφιακών τεχνολογιών αλλά και γενικότερα για το πώς η τεχνολογία θα επηρεάζει την καθημερινότητά μας είτε σε προσωπικό είτε σε επαγγελματικό επίπεδο.
Cloud και επιχειρήσεις
Αυτό που πρέπει να επισημάνουμε είναι τέτοιου είδους cloud υπηρεσίες προσφέρουν ήδη κολοσσοί όπως η Google, η Microsoft και η Amazon. Οι εταιρείες αυτές προσφέρουν τα αποκαλούμενα και «δημόσια σύννεφα» (public clouds), που είναι διαθέσιμα σε οποιονδήποτε. Παράλληλα, όμως, υπάρχουν και τα «ιδιωτικά σύννεφα» (private clouds), τα οποία απευθύνονται σε επιχειρήσεις που έχουν μεν δεδομένα και αρχεία σε έναν απομακρυσμένο υπολογιστή με την πρόσβαση να γίνεται μέσω Διαδικτύου, αλλά ελέγχουν οι ίδιες τις συγκεκριμένες πληροφοριακές υποδομές.
Οι υπηρεσίες cloud αποτελούν τη νέα διεθνής τάση στις υπηρεσίες που απευθύνονται στις επιχειρήσεις, εξασφαλίζοντάς τους δυνατότητες για «γενναίες» οικονομίες κλίμακας και μείωσης του συνολικού κόστους χρήσης (Total Cost of Ownership - TCO) των πληροφοριακών υποδομών, με τη μετατροπή ενός σημαντικού μέρους των επενδύσεων για την απόκτηση πληροφοριακών υποδομών σε λειτουργικές δαπάνες.
Αυτό επιτυγχάνεται μέσω της εξασφάλισης αδιάλειπτης, ασφαλούς και δυναμικής χρήσης (χρησιμοποιώ και άρα πληρώνω για όσους πόρους υποδομής χρειάζομαι, όταν τους χρειάζομαι και για όσο τους χρησιμοποιώ), απεριόριστων πόρων πληροφοριακής υποδομής που δεν βρίσκονται στον χώρο της επιχείρησης, αλλά σε εξελιγμένα και πιστοποιημένα κέντρα δεδομένων.
Μεγάλα οφέλη
Τα οφέλη για μία επιχείρηση από τη μείωση του κόστους χρήσης των πληροφοριακών υποδομών μπορούν να κινηθούν σε ιδιαίτερα υψηλά επίπεδα. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των αναλυτών, η μείωση του κόστους μπορεί να φθάσει ακόμη και το 50% σε βάθος τριετίας.
Τέτοιου είδους μείωση αφορά βέβαια μία επιχείρηση σχετικά μεγάλου μεγέθους. Αυτό που πρέπει να διευκρινιστεί, όμως, είναι ότι η μείωση είναι στο συνολικό κόστος χρήσης πληροφοριακών υποδομών για ένα διάστημα τουλάχιστον τριών ετών, όπου περιλαμβάνεται τόσο το κόστος του εξοπλισμού όσο και δαπάνες που αφορούν την ενέργεια και την ψύξη (ιδίως αν αναφερόμαστε σε data centers), όπως, φυσικά, και τη διαχείριση μίας υποδομής.
Σημαντική μείωση
Πάντως, θα πρέπει να σημειωθεί ότι η μείωση του κόστους μπορεί να κινηθεί σε ακόμη υψηλότερα επίπεδα, αν πρόκειται για μικρότερου μεγέθους επιχειρήσεις. Για παράδειγμα, στην Τουρκία, η Turkcell, η μεγαλύτερη εταιρεία κινητής τηλεφωνίας της γείτονας χώρας, έχει αρχίσει να προσφέρει υπηρεσίες cloud σε μικρές επιχειρήσεις. Και η Turkcell ανακοίνωσε ότι η μείωση του κόστους -σε βάθος τριετίας- μπορεί να φθάσει ακόμη και στο ιδιαίτερα εντυπωσιακό ποσοστό του 80%.
Πάντως, σταδιακά καθώς το cloud εξελίσσεται, πολλοί αναλυτές και στελέχη της αγοράς τονίζουν ότι ένα από τα βασικά πλεονεκτήματα του cloud computing είναι ότι μπορεί να προσφέρει τη δυνατότητα αποτελεσματικότερης κατανομής των διαθέσιμων πόρων, αυξάνοντας την ευελιξία και αποτελεσματικότητα της επιχείρησης.
Ορίζοντας την έννοια του «σύννεφου»
Ο όρος «cloud» προέρχεται από το γεγονός ότι στη δεκαετία του '90 το Internet -και γενικότερα τα δίκτυα πληροφορικής- απεικονίζονται με ένα σύννεφο. Άρα, από τη στιγμή όπου ότι κάνουμε τώρα σε έναν υπολογιστή, σταδιακά θα μπορούμε να το κάνουμε στο Διαδίκτυο, είναι ο λόγος που η νέα γενιά της πληροφορικής αποκαλείται ως cloud computing.
Τα οφέλη είναι πολλά σε όλα τα επίπεδα. Το κόστος χρήσης μειώνεται σημαντικά, καθώς ο χρήστης (είτε πρόκειται για έναν δημόσιο φορέα είτε για έναν απλό καταναλωτή είτε για μία επιχείρηση) χρησιμοποιεί μόνο ότι χρειάζεται. Αν οι ανάγκες του μεγαλώσουν, πολύ απλά ζητά επιπλέον αποθηκευτικό χώρο και πληρώνει ανάλογα.
Το πιο ενδιαφέρον στοιχείο, όμως, είναι ότι η πρόσβαση είναι εφικτή απ' οποιαδήποτε συσκευή, οπουδήποτε και οποτεδήποτε, ιδίως από τη στιγμή όπου τα πάντα δικτυώνονται. Για παράδειγμα, ένας χρήστης μπορεί να βρίσκεται στο σπίτι ενός φίλου του και μέσω του υπολογιστή του τελευταίου θα μπορεί να ακούσει τη μουσική που έχει «ανεβάσει» στο cloud. Αντίστοιχα, θα μπορεί να το κάνει και από το κινητό του. Ένα στέλεχος επιχείρησης μπορεί να έχει πρόσβαση από το σπίτι του στα αρχεία της εταιρείας που χρειάζεται τη δεδομένη στιγμή, να τα επεξεργαστεί και να τα αποθηκεύσει εκ νέου.
Απαραίτητη η αλλαγή της νοοτροπίας στις επιχειρήσεις για να αξιοποιήσουν τα οφέλη
Το cloud δεν αποτελεί «απειλή» για τα στελέχη των διευθύνσεων πληροφορικής αλλά ουσιαστικά έρχεται να τους δώσει τη δυνατότητα να ανταποκριθούν στην πίεση που υπάρχει αυτή την περίοδο να κάνουν περισσότερα πράγματα με λιγότερες επενδύσεις. Υπό αυτή την έννοια, το cloud μπορεί να βοηθήσει σημαντικά τους διαχειριστές πληροφοριακών συστημάτων καθώς προσφέρει απεριόριστους πόρους, διαθέσιμους από παντού και κάθε στιγμή, μετατρέποντας τη σύγχρονη διεύθυνση πληροφορικής σε ένα «μεσίτη» υπηρεσιών και υποδομών προς την υπόλοιπη επιχείρηση, επιτρέποντάς της να αναπτύσσεται και να λειτουργεί χωρίς περιορισμούς, οι οποίοι μπορεί να οφείλονται στην έλλειψη τεχνολογικών πόρων.
Ουσιαστικά, η μετάβαση στο cloud computing απαιτεί μία αλλαγή νοοτροπίας από την πλευρά της επιχείρησης. Ο λόγος είναι πως ουσιαστικά εγκαταλείπεται το παραδοσιακό μοντέλο της διατήρησης εσωτερικά των πληροφοριακών υποδομών και η κεντρικοποίηση των συστημάτων αν πρόκειται για μεγάλη επιχείρηση. Κάτι που σημαίνει ότι υπάρχουν πολλές επιφυλάξεις όσον αφορά στην ασφάλεια των δεδομένων και αυτό είναι που ανησυχεί τους ιθύνοντες. Από την άλλη, η σημαντική μείωση του κόστους και η δυνατότητα για μεγαλύτερη ευελιξία αλλά και για ταχύτερη υλοποίηση υποδομών και εφαρμογών, είναι τρία στοιχεία που σε ένα επιχειρηματικό περιβάλλον όπου η ταχύτατη προσαρμογής σε νέα δεδομένα είναι κρίσιμης σημασίας λαμβάνονται πλέον πολύ σοβαρά υπόψη.