Το μεγαλύτερο μέρος της παραγωγής του τριφυλλιού διατηρείται υπό μορφή σανού με υγρασία κάτω από 20%. Οι αποδόσεις σε ξερό σανό φτάνουν τον 1,5 τόνο ανά στρέμμα
Ευκαιρίες για ελκυστικό εισόδημα και διπλές επιδοτήσεις κρύβονται στις καλλιέργειες που χρησιμοποιούνται για ζωοτροφές, τα λεγόμενα κτηνοτροφικά ψυχανθή.
Ο ανανεωμένος επενδυτικός νόμος επιχορηγεί για πρώτη φορά την καλλιέργειά τους, η δε νέα ΚΑΠ υπόσχεται έξτρα πριμ σε όλους όσοι ασχοληθούν με τα ψυχανθή μέχρι το 2020, ενώ η υψηλή ζήτηση στην εγχώρια αγορά για ζωοτροφές εγγυάται σταθερό και σίγουρο εισόδημα.
Το κλίμα στη χώρα μας είναι ευνοϊκό για την παραγωγή ζωοτροφών και η καλλιέργεια ειδικά των κτηνοτροφικών ψυχανθών, όπως είναι η μηδική, τα τριφύλλια, το κτηνοτροφικό μπιζέλι, ο βίκος, τα ρεβίθια κ.ά., μπορεί να δώσει λύση στην έλλειψη ζωοτροφών στη χώρα μας.
Προκειμένου μάλιστα να μειωθεί η εξάρτηση από τις μεγάλες εισαγωγές ζωικών προϊόντων, που δεν επιβαρύνουν μόνο το εμπορικό ισοζύγιο αλλά και τις τσέπες των Ελλήνων κτηνοτρόφων, καθότι οι ακριβές εισαγόμενες ζωοτροφές έχουν αυξήσει το κόστος παραγωγής, το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης έχει συμπεριλάβει τα ψυχανθή στο εθνικό σχέδιο για τη νέα ΚΑΠ, υποστηρίζοντας την καλλιέργειά τους με επιδοτήσεις 240 εκατ. ευρώ μέχρι το 2020.
Την ίδια ώρα στον νέο επενδυτικό νόμο, η εφαρμογή του οποίου βρίσκεται προ των πυλών, προστέθηκε μία ακόμη κατηγορία επενδύσεων που αφορά στην παραγωγή και τυποποίηση ζωοτροφών. Η επένδυση μέσω του ανανεωμένου νόμου επιχορηγείται με ποσοστό που διαφέρει ανά γεωγραφική περιοχή και μπορεί να φτάσει μέχρι και το 50%.
Τα κτηνοτροφικά ψυχανθή για παραγωγή ζωοτροφών μπορούν να αντικαταστήσουν κάποιες καλλιέργειες άλλων φυτών που σήμερα δεν είναι τόσο ανταγωνιστικές
Πέραν όμως των επιδοτήσεων και των οικονομικών ενισχύσεων, η ενασχόληση με τα κτηνοτροφικά ψυχανθή αποτελεί μια πρώτης τάξεως ευκαιρία, καθώς η τιμή πώλησης είναι σχεδόν διπλάσια από τα δημητριακά, το δε κόστος καλλιέργειάς τους ελάχιστο.
Σύμφωνα άλλωστε με τον γεωπόνο Κάσσανδρο Γάτσιο, η οικολογική σημασία των ψυχανθών είναι πολύ μεγάλη, επειδή συμβιώνουν στις ρίζες τους ειδικά αζωτοβακτήρια, τα οποία συλλέγουν το άζωτο από την ατμόσφαιρα, και επομένως είναι φυτά που δεν απαιτούν αζωτούχες λιπάνσεις. Λόγω δε του γεγονότος ότι τα ψυχανθή έχουν την ιδιότητα να αποθηκεύουν στις ρίζες τους άζωτο, το έδαφος που καλλιεργείται με τα ψυχανθή αποκτά γονιμότητα.
Μάλιστα, τα κτηνοτροφικά ψυχανθή για παραγωγή ζωοτροφών μπορούν να αντικαταστήσουν κάποιες καλλιέργειες άλλων φυτών που σήμερα δεν είναι τόσο ανταγωνιστικές, όπως είναι ο καπνός και το βαμβάκι. Συνήθως καλλιεργούνται ως ξερικές καλλιέργειες, χωρίς να χρειάζονται πότισμα. Μπορούν να αξιοποιήσουν χαμηλής γονιμότητας εδάφη και μάλιστα να τα εμπλουτίσουν με άζωτο, ώστε να είναι γόνιμα για τις επόμενες καλλιέργειες. Οι καλλιέργειες αυτές διακρίνονται για το χαμηλό κόστος παραγωγής, επειδή δεν απαιτούνται ψεκασμοί με φυτοφάρμακα, ενώ η καλλιέργειά τους και η συγκομιδή γίνονται με τα ίδια μηχανήματα που χρησιμοποιούνται στα σιτηρά.
Ως ζωοτροφές τα ψυχανθή είναι εξίσου απαραίτητα στον οργανισμό των κτηνοτροφικών ζώων με τα σιτηρά. Τα ζώα που τρέφονται με ψυχανθή έχουν ισορροπημένη διατροφή, κάνουν καλύτερης ποιότητας γάλα και κρέας. Η διατήρηση των ψυχανθών μετά την αποξήρανση είναι απλή, με αποτέλεσμα να διατηρούνται σε απλές αποθήκες για αρκετό καιρό.
Τα φυτά, οι αποδόσεις και οι δαπάνες
Εισόδημα για μία πενταετία με μόλις μία σπορά προσφέρει η καλλιέργεια μηδικής (τριφύλλι), χωρίς μάλιστα να απαιτεί ιδιαίτερες καλλιεργητικές φροντίδες.
Στη χώρα μας η παραγωγή εντοπίζεται κυρίως στις πεδινές περιοχές της Β. και Κ. Ελλάδας, αν και λόγω της μεγάλης προσαρμοστικότητας της θεωρείται κατάλληλη για εγκατάσταση σε οποιαδήποτε περιοχή της Ελλάδας.Οι αποδόσεις σε χλωρό χόρτο κυμαίνονται γύρω στους 2 με 2,5 τόνους το στρέμμα. Το μεγαλύτερο, όμως, μέρος της παραγωγής διατηρείται υπό μορφή σανού με υγρασία κάτω από 20%. Οι αποδόσεις σε ξερό σανό φτάνουν τον 1,5 τόνο ανά στρέμμα. Η καλλιέργειά της διαρκεί 4-5 χρόνια. Η μέση τιμή ανέρχεται σε 0,2 ευρώ το κιλό.
Βίκος
Ο βίκος δεν έχει πολλές απαιτήσεις για την προετοιμασία του χωραφιού πριν από τη σπορά του. . Οι αποδόσεις του βίκου είναι 500-100 κιλά το στρέμμα σε σανό και 150-220 κιλά σε σπόρο, που πωλείται προς 0,16-0,18 ευρώ το κιλό, ενώ το κόστος καλλιέργειας φτάνει τα 40-50 ευρώ το στρέμμα.
Μπιζέλι
Το κτηνοτροφικό μπιζέλι μπορεί να καλλιεργηθεί ως αρδευόμενη και ως ξηρική καλλιέργεια, ενώ αναπτύσσει ένα ισχυρό ριζικό σύστημα.
Η τιμή πώλησης των κτηνοτροφικών μπιζελιών είναι 0,16-18 ευρώ το κιλό, ενώ το κόστος εγκατάστασης είναι 40-50 ευρώ το στρέμμα. Η μέση παραγωγή σε καρπό είναι 220-250 κιλά το στρέμμα.
Κτηνοτροφικό ρεβίθι
Το ρεβίθι μπορεί να καλλιεργηθεί ως ζωοτροφή σε ξερικά χωράφια και είναι φυτό που αντέχει στις χαμηλές θερμοκρασίες.
Οι τιμές που έχουν οι καρποί των κτηνοτροφικών ρεβιθιών είναι περίπου 0,15-0,17 ευρώ το κιλό.Απαιτούμενη ποσότητα σπόρου σποράς είναι τα 12-15 κιλά στο στρέμμα. Η μέση απόδοση καρπού σε φθινοπωρινή σπορά είναι τα 200-280 κιλά στο στρέμμα.
Επιλέξιμες δαπάνες
Α. Ιδρυση ή εκσυγχρονισμός μικρών μονάδων απλών παρασκευαστηρίων με τους απαιτούμενους αποθηκευτικούς χώρους για ορεινές και νησιωτικές περιοχές για την κάλυψη τοπικών αναγκών.
Β. Μονάδες παραγωγής πλήρων τυποποιημένων μειγμάτων ζωοτροφών, απλών ζωοτροφών, σύμπηκτων μηδικής, ενσακισμένων ενσιρωμάτων και προμειγμάτων πρόσθετων υλών ή συμπληρωματικών σύνθετων ζωοτροφών.
Ειδικότερα:
• Ιδρυση μικρών παρασκευαστηρίων, με τους απαιτούμενους αποθηκευτικούς χώρους σε ορεινές και νησιωτικές περιοχές, για την κάλυψη τοπικών αναγκών.
• Εκσυγχρονισμός, χωρίς αύξηση δυναμικότητας, μικρών παρασκευαστηρίων με τους απαιτούμενους αποθηκευτικούς χώρους σε ορεινές και νησιωτικές περιοχές για την κάλυψη τοπικών αναγκών.
• Εκσυγχρονισμός, χωρίς αύξηση δυναμικότητας με ή χωρίς μετεγκατάσταση, μονάδων παραγωγής πλήρων τυποποιημένων μειγμάτων.
• Εκσυγχρονισμός, χωρίς αύξηση δυναμικότητας, με ή χωρίς μετεγκατάσταση, μονάδων παραγωγής ανόργανων συμπληρωματικών ζωοτροφών.
• Ιδρυση μονάδων παραγωγής πλήρων τυποποιημένων μειγμάτων μόνο σε περίπτωση συνεργαζόμενων κτηνοτροφικών μονάδων για ιδιοκατανάλωση.
• Εκσυγχρονισμός, χωρίς αύξηση δυναμικότητας, με ή χωρίς μετεγκατάσταση μονάδων παραγωγής συμπήκτων μηδικής.
• Εκσυγχρονισμός, χωρίς αύξηση δυναμικότητας, με ή χωρίς μετεγκατάσταση μονάδων παραγωγής ιχθυοτροφών.
• Ιδρυση μονάδων παραγωγής ζωοτροφών οικιακών ζώων.
• Εκσυγχρονισμός - επέκταση, με ή χωρίς μετεγκατάσταση μονάδων παραγωγής ζωοτροφών οικιακών ζώων.
• Ιδρυση μονάδων παραγωγής ενσακισμένου ενσιρώματος.
• Εκσυγχρονισμός - επέκταση, με ή χωρίς μετεγκατάσταση, μονάδων παραγωγής ενσακισμένου ενσιρώματος.
• Ιδρυση - επέκταση - εκσυγχρονισμός αποθηκευτικών χώρων.
Τα οφέλη που προσφέρουν τα ψυχανθή
Σίγουρα κέρδη, μείωση κόστους παραγωγής και τερματισμός στην εξάρτηση από τις ακριβές εισαγόμενες ζωοτροφές, προσφέρουν τα κτηνοτροφικά ψυχανθή που βρίσκονται ψηλά στη λίστα με τις πιο ελκυστικές εναλλακτικές καλλιέργειες.
Τα εγχώρια κτηνοτροφικά ψυχανθή, όπως είναι τα μπιζέλια, τα ρεβίθια, τα κουκιά και ο βίκος, μπορούν να καταστήσουν τους Ελληνες παραγωγούς αλλά και κατ΄ επέκταση τη χώρα μας σχετικά αυτάρκη όσον αφορά τις ζωοτροφές και λιγότερο εξαρτώμενη από την εισαγόμενη σόγια.
Δεν χρειάζονται αζωτούχα λιπάσματα. Τα ψυχανθή δεσμεύουν στις ρίζες τους το ατμοσφαιρικό άζωτο και λειτουργούν ως μέθοδος φυσικής λίπανσης καθώς και βελτίωσης της γονιμότητας του εδάφους, με αποτέλεσμα τη βελτίωση της σπερματικής απόδοσης της επόμενης καλλιέργειας. Με τη μείωση των λιπάνσεων υπάρχει μεγάλο οικονομικό όφελος για τους αγρότες από τη μείωση του κόστους παραγωγής, το περιβάλλον, με τελικό αποδέκτη την υγεία των ανθρώπων και των ζώων.
Δεν χρειάζονται μεγάλες ποσότητες νερού αρδεύσεως. Μπορούν να αξιοποιηθούν εδάφη χαμηλής γονιμότητας, σε χαμηλές θερμοκρασίες και χωρίς πολύ νερό, επειδή μπορούν να καλλιεργηθούν το φθινόπωρο και να συγκομισθούν στις αρχές του καλοκαιριού.
Προστιθέμενη αξία προϊόντων. Αυξάνουν την προστιθέμενη αξία των ελληνικών ζωικών προϊόντων και ενισχύουν τα συγκριτικά πλεονεκτήματά τους στην εξαιρετικά ανταγωνιστική αγορά ζωικών προϊόντων.
Δεν είναι μεταλλαγμένα φυτά. Οι εγχώριες ποικιλίες ψυχανθών, όπως είναι η μηδική, ο βίκος, τα κουκιά, τα ρεβίθια και τα μπιζέλια, δεν είναι μεταλλαγμένα, όπως είναι σε μεγάλο ποσοστό η εισαγόμενη σόγια.
Εχουν χαμηλό κόστος παραγωγής. Η καλλιέργεια γενικά των ψυχανθών χαρακτηρίζεται από χαμηλό καλλιεργητικό κόστος, επειδή δεν απαιτεί αζωτούχες λιπάνσεις αλλά και ψεκασμούς, ενώ τα μηχανήματα που χρησιμοποιούνται στην καλλιέργεια και τη συγκομιδή τους είναι τα ίδια με αυτά που χρησιμοποιούνται για τα σιτηρά.