Η ανάγνωση ενός μηνύματος που μου έστειλε ο ιδιοκτήτης της – πιθανότατα – μοναδικής ελληνικής εταιρείας που παρέχει τουριστική ψυχαγωγία στην Ελλάδα με οδήγησε πάλι μπροστά σε μια δραματική διαπίστωση της εποχής: σε μια στιγμή που η μισή Ελλάδα ψάχνει για δουλειά, οι δουλειές “σκοτώνονται”, πηγαίνουν σε ανειδίκευτους ή σε ξένα χέρια, κι ο νέος και η νέα της Ελλάδας μένει σπίτι και σκοτώνεται ψυχικά επειδή κανείς δεν νοιάζεται και κανείς δεν φροντίζει να ενημερώσει, να δείξει, να προσανατολίσει.
Θα σου διηγηθώ πολύ σύντομα την ιστορία που λειτουργεί ως παράδειγμα για να καταλάβεις τι εννοώ: στην Ελλάδα υπάρχουν περισσότερα από 1.500 μεγάλα – πολυτελή ξενοδοχεία, τα οποία έχουν μεγάλη ανάγκη να προσφέρουν υπηρεσίες καλής τουριστικής φιλοξενίας. Ξενοδοχεία που ψάχνουν για εκπαιδευμένους συνεργάτες προκειμένου να δημιουργήσουν αθλητικές και ψυχαγωγικές δραστηριότητες, να διασκεδάσουν τους μικρούς αλλά και τους μεγαλύτερης ηλικίας τουρίστες, να τους ξεναγήσουν, να τους προσφέρουν γνώση της ελληνικής ιστορίας. Για να καταλάβεις το μέγεθος των αναγκών, σε κάθε σεζόν απασχολούνται σε τέτοιες δουλειές περισσότεροι από 3.000 άνθρωποι στα ελληνικά ξενοδοχεία. Και πόσοι είναι οι Ελληνες δηλωμένοι “ανιματέρ”; Σύμφωνα με τους ισχυρισμούς του ιδιοκτήτη της μοναδικής ελληνικής εταιρείας, της Dry Liquid Hotel Entertainment, αυτοί είναι μετρημένοι στα δάχτυλα των δύο χεριών. Και ποιοι παίρνουν τις δουλειές; Κυρίως ανειδίκευτοι αλλοδαποί, τους οποίους στέλνουν με καραβιές στην Ελλάδα τα ξένα τουριστικά πρακτορεία, αλλά και αρκετοί ανειδίκευτοι Ελληνες, που κάνουν ότι τους κατέβει και αμοίβονται όσο τους κάτσει.
Αυτή είναι μια τυπική ιστορία που γεννά το σημερινό ελληνικό καθεστώς. Οι ανάγκες είναι μεγάλες, οι εκπαιδευμένοι “ανιματέρ” ελάχιστοι, οι σημερινοί πιτσιρικάδες ή και λίγο μεγαλύτεροι δεν έχουν ιδέα, δεν έχουν ακούσει, δεν έχουν μάθει και κατά συνέπεια η ευκαιρία για αυτούς περνά ανεκμετάλλευτη και πάει χαμένη. Οχι, δεν είναι ότι αυτή η δουλειά θα μπορούσε να σηκώσει επάνω της όσους θα νοιάζονταν αύριο να την κάνουν. Κι είναι πολλοί οι ξενοδόχοι που θα συνέχιζαν να προτιμούν τις υπηρεσίες που παρέχουν δωρεάν τα ξένα τουριστικά γραφεία, που στέλνουν ανειδίκευτους αλλοδαπούς για να προσφέρουν ψυχαγωγία, η οποία καμία σχέση δεν έχει με την ελληνική. Είναι όμως βέβαιο ότι πολλοί Ελληνες θα έβρισκαν δουλειά, και μάλιστα μια δουλειά με το νόημα που έχει το να δείχνεις στους ξένους τη χώρα σου μέσα από τα δικά σου μάτια και την προοπτική που έχει ο τουρισμός στην Ελλάδα.
Μπορώ με άνεση να μετρήσω ένα σωρό τέτοια παραδείγματα που μου έχει δώσει η αγορά του αθλητισμού. Βλέπω πιτσιρικάδες με σπουδές πάνω στο αθλητικό μάνατζμεντ και το μάρκετινγκ να κάθονται σπίτι επειδή δεν τους έχει μιλήσει κανείς για τις ανάγκες που έχει σήμερα το ποδόσφαιρο και το μπάσκετ, κυρίως αυτά, στο venue management, δηλαδή στην διοργάνωση των αθλητικών αγώνων και γεγονότων. Και την ίδια ώρα βλέπω ένα σωρό άσχετους και ανειδίκευτους να παίρνουν αυτές τις δουλειές, ελλείψει άλλου και να δημιουργούν, αντί να λύνουν, προβλήματα που χειροτερεύουν τις συνθήκες διεξαγωγής αγώνων και κρατούν κάτω από επίπεδο του μετρίου την ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών. Παιδιά που έχουν σπουδάσει μάρκετινγκ αλλά δεν έχουν συλλάβει το νόημα και την ανάγκη που έχουν σήμερα οι αθλητικές εταιρείες για την προβολή τους μέσα από τα social media.
Παρόμοια παραδείγματα θα μπορούσα να βάλω στην κουβέντα και σχετικά με τη δημοσιογραφία. Η λίστα των ανέργων είναι ατελείωτη, αλλά η λίστα των εκπαιδευμένων δημοσιογράφων στην χρήση και αξιοποίηση των social media και των ψηφιακών εργαλείων, στην δημιουργία και την προώθηση οπτικοακουστικού περιεχομένου είναι περίπου κενή. Διότι είναι τόσο ελλιπής, στα όρια του ανύπαρκτου, ο προσανατολισμός.
Είμαι βέβαιος ότι το πρόβλημα που περιγράφω θα παραμείνει άλυτο. Κι είμαι το ίδιο βέβαιος ότι οι σημερινές του διαστάσεις είναι πιο δραματικές από ποτέ. Διότι ήταν άλλο όταν υπήρχε έλλειψη επαγγελματικού προσανατολισμού στα χρόνια της ντεμέκ οικονομικής ευμάρειας, δηλαδή τον καιρό που αν δεν είχες καλό προσανατολισμό γινόσουν απλώς ένας επαγγελματίας σε λάθος χώρο, κι είναι άλλο τώρα που εκατοντάδες χιλιάδες μορφωμένοι και ικανοί Ελληνες σκοτώνονται ψυχολογικά στην ανεργία και δεν μπορούν να καλύψουν ούτε τις βασικές ανάγκες διαβίωσης επειδή δεν ξέρουν ότι κάπου τους περιμένει μια ευκαιρία να κάνουν καριέρα κι όχι απλώς να βρουν δουλειά.