Και όμως, υπάρχουν επιχειρήσεις οι οποίες κατορθώνουν να βελτιώνουν τα ουσιώδη οικονομικά μεγέθη τους παρά την πενταετή κρίση που έχει σαρώσει την ελληνική αγορά.
Στην αθέατη πλευρά της επιχειρηματικότητας υπάρχει ένας ολόκληρος κόσμος εταιρειών - κατά τεκμήριο ελληνικής ιδιοκτησίας - που αυτό το διάστημα έχει βελτιώσει τις πωλήσεις και τα μερίδια αγοράς, την εξαγωγική του δραστηριότητα, ενώ ακόμη και ο δείκτης της κερδοφορίας - επίζηλο και δύσκολο οικονομικό μέγεθος στο διάστημα της κρίσης - διατηρείται σε ικανοποιητικά επίπεδα.
Θέσεις εργασίας
Και φυσικά ούτε απολύσεις εργαζομένων έχουν κάνει ούτε σε μειώσεις αμοιβών έχουν προχωρήσει, και όπου ήταν δυνατόν έχουν αυξήσει τον αριθμό των απασχολουμένων τους. Μόνο που φυσικά ο αριθμός τους δεν αρκεί για να γίνει η λοκομοτίβα της εξόδου από την κρίση. Ωστόσο η παρουσία και η γενικότερη δραστηριότητά τους δεν αποτελούν μόνο ένα ενθαρρυντικό σημάδι στη χειμαζόμενη ελληνική αγορά αλλά και υπόδειγμα για το σύνολό της.
Στη διάρκεια των τελευταίων χρόνων είναι γνωστό ότι η αγορά λειτουργεί χωρίς τράπεζες. Οχι μόνο οι όροι χρηματοδότησης είναι απαγορευτικοί για τον τραπεζικό δανεισμό, αλλά και αυτός καθαυτός ο δανεισμός είναι εξαιρετικά περιορισμένος - η αρνητική πιστωτική επέκταση, σύμφωνα με όλες τις εκθέσεις των αρμόδιων φορέων, θα συνεχιστεί και τα επόμενα χρόνια. Χωρίς να συνυπολογιστεί ο τεράστιος αριθμός των επιχειρήσεων που είναι υπερχρεωμένες - ανεξάρτητα από το γεγονός ότι ο κλάδος ή οι κλάδοι στους οποίους δραστηριοποιούνται βρίσκονται στα κάτω τους ή στα πάνω τους - και αδυνατούν να εξυπηρετήσουν ή τις επιπλέον εξασφαλίσεις που ζητούν οι τράπεζες ή την κανονική αποπληρωμή των υποχρεώσεών τους.
Η ρευστότητα
Το πρόβλημα της ρευστότητας, έχει διαπιστωθεί σε όλες τις έρευνες, με τελευταία αυτήν του ΙΟΒΕ, σύμφωνα με την οποία η έλλειψη ρευστότητας είναι απειλητικότερη ακόμη και από την κερδοφορία των επιχειρήσεων, και μάλιστα σε ποσοστό που πλησιάζει το 80%. Και αυτό βέβαια το πρόβλημα δεν αφορά μόνο τις υπερδανεισμένες εταιρείες αλλά και όσες είναι χρηματοοικονομικά υγιείς, μόνο που οι πρώτες βρίσκονται σε πολύ χειρότερη κατάσταση από τις δεύτερες.
Οι επιχειρήσεις οι οποίες ξεχωρίζουν σε αυτή την καταθλιπτική περίοδο έχουν ορισμένα κοινά χαρακτηριστικά. Κατ' αρχήν στα χρόνια της ανάπτυξης είχαν κατά τεκμήριο συντηρητική συμπεριφορά, πολιτική η οποία αντανακλά κυρίως στο θέμα του δανεισμού τους. Είναι λελογισμένος.
Το εφαλτήριο
Ο στρατηγικός σχεδιασμός τους ήταν ισορροπημένος. Δηλαδή δεν έκαναν αλόγιστη ανάπτυξη και η επενδυτική πολιτική τους δεν βασιζόταν στα δανεικά, ή κυρίως σε αυτά, ήταν αυτοχρηματοδοτούμενη και στοχευμένη.
Η καινοτομία, κυρίως η παραγωγή νέων προϊόντων, αφορούσε την κάλυψη πραγματικών και όχι πολυτελών αναγκών.
Ολη αυτή η συνετή διαχείριση των χρόνων της ανάπτυξης, συνδυαζόταν - και πολύ περισσότερο σήμερα - με μια εμφαντική εξαγωγική δραστηριότητα. Ακόμη όμως και αν η εξαγωγική δραστηριότητα δεν ασκούνταν με εμφάσεις, ήταν στρατηγικά ικανή σε στιγμές όπως οι σημερινές να αποτελέσει το εφαλτήριο για τη διεκδίκηση υψηλότερων στόχων στις ξένες αγορές.
«Το Βήμα της Κυριακής» σε αυτή την έκδοση καταγράφει στρατηγικές επιλογές και επιχειρηματικές συμπεριφορές αρκετών εταιρειών, παλαιών αλλά και νεότερων, οι οποίες έχουν κατορθώσει να βρίσκονται στο επίκεντρο του success story της επιχειρηματικής κοινότητας. Είναι εταιρείες που εμφανίζουν κερδοφορία μέσα στην κρίση, διακρίνονται στον κλάδο τους, κάνουν επενδύσεις και κυρίως δημιουργούν θέσεις εργασίας. Αλλά και εταιρείες που καινοτομούν που παράγουν και εξάγουν τεχνογνωσία.
Δέλεαρ εξαγορών
Η περίπτωση της Eurodrip, της εταιρείας που ηγεμονεύει στην ελληνική αγορά των αρδευτικών συστημάτων, είναι ενδεικτική. Το γεγονός ότι πουλήθηκε για λόγους ανεξάρτητους από την επιχειρηματική της υγεία σε αμερικανικό όμιλο αποδεικνύει αν μη τι άλλο τις δυνατότητες που κρύβει η ελληνική οικονομία και τη δυναμική που έχουν αρκετοί επιχειρηματικοί όμιλοι για να αποτελέσουν δέλεαρ εξαγορών.
Οπως και αρκετές περιπτώσεις από τον κλάδο των τροφίμων. Είναι γνωστό ότι όλες οι έρευνες και μελέτες που έγιναν στη διάρκεια των τελευταίων πέντε χρόνων αναδεικνύουν πέραν πάσης αμφιβολίας τη δυναμικότητα του κλάδου των τροφίμων, της πιο ισχυρής σήμερα βιομηχανικής δραστηριότητας στην Ελλάδα.
Περιπτώσεις όπως τα Μπισκότα Παπαδοπούλου ή η βιομηχανία παιδικών τροφών Γιώτης δεν φημίζονται μόνο για την ιστορικότητά τους αλλά, κυρίως, για τη σταθερή παρουσία τους στην αγορά, στις κατηγορίες όπου δραστηριοποιούνται, στις οποίες αποτελούν σημεία αναφοράς, τόσο στον ανταγωνισμό όσο και στις καταναλωτικές προτιμήσεις.
Επενδύσεις
Ωστόσο υπάρχουν τομείς όπως οι Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας που τα επόμενα χρόνια θα είναι οι αιχμές του δόρατος στο νέο αναπτυξιακό πρότυπο που διαμορφώνεται ήδη, μεσούσης της κρίσης.
Η ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή διεκδικεί σε αυτό το πλαίσιο δυναμικό ρόλο και γι' αυτόν τον λόγο στη διάρκεια της τελευταίας πενταετίας έχει επενδύσει περί το 1,5 δισ. ευρώ. Βέβαια το προνόμιο της επιτυχίας δεν ανήκει μόνο στις φημισμένες και μεγάλες βιομηχανικές επιχειρήσεις, ιδίως του κέντρου, αλλά αξιοζήλευτα αποτελέσματα έχει να επιδείξει και η επαρχία. Η περίπτωση της βιομηχανίας Πλαστικά Κρήτης είναι χαρακτηριστική αυτής της διαπίστωσης.
Αλλη μία εταιρεία που έχει έντονη εξαγωγική δραστηριότητα σε περισσότερες από 40 χώρες είναι η SABO Ελλάς, ελληνική εταιρεία ολοκληρωμένων εργοστασίων κεραμοποιίας.
Η περίπτωση της καινοτομίας μπορεί να αποτελέσει ασφαλές διαβατήριο έξυπνης επιχειρηματικότητας, όπως συμβαίνει με την εταιρεία Salty Bag, η οποία παράγει τσάντες από - πεταμένα - ιστιοπλοϊκά πανιά.
Παρά το γεγονός ότι στην αγορά των ειδών προσωπικής υγιεινής η κυριαρχία των πολυεθνικών ομίλων είναι σχεδόν καταθλιπτική, η ελληνική εταιρεία ΜΕΓΑ κατόρθωσε και στην περίοδο της κρίσης να έχει αύξηση πωλήσεων 30% αλλά και αύξηση του αριθμού των εργαζομένων της κατά 20%.
Ο τουρισμός δεν είναι μόνο η βαριά βιομηχανία στην Ελλάδα αλλά είναι και τεχνογνωσία, η οποία μπορεί και να εξαχθεί. Οπως στην περίπτωση της HotelBrain, η οποία αναπτύσσει και διαχειρίζεται πολυτελή ξενοδοχεία boutique.
Η μάχη των εξαγωγών
- Στη διάρκεια των χρόνων της κρίσης αυξήθηκαν οι εταιρείες με εξαγωγικό προσανατολισμό, ενώ όσες ήταν ήδη εξαγωγικές πολλαπλασίασαν τη δραστηριότητά τους. Ωστόσο η περίοδος δεν είναι εύκολη. Και την αισιοδοξία των πρώτων χρόνων διαδέχθηκε η επιφύλαξη του 2013. Και τούτο διότι στο δεκάμηνο Ιανουαρίου - Οκτωβρίου παρατηρήθηκε αρνητικό ρεκόρ τετραετίας στις ελληνικές εξαγωγές. Ετσι οι επτά στους 10 μήνες του 2013 ήταν πτωτικοί και οι Απρίλιος, Ιούλιος και Σεπτέμβριος αποτελούν απλώς τις εξαιρέσεις του έτους.
- Σύμφωνα με τα στοιχεία του Κέντρου Εξαγωγικών Ερευνών και Μελετών (ΚΕΕΜ), θετικά έχουν αντιδράσει οι εξαγωγές των καυσίμων κατά 16,5% και των αγροτικών προϊόντων κατά 6,4%, ενώ οι κλάδοι των πρώτων υλών μειώθηκαν κατά 12,8% και των βιομηχανικών προϊόντων κατά 4,2%.
- Από τα 20 προϊόντα με τις υψηλότερες εξαγωγικές επιδόσεις ξεχωρίζουν το παρθένο ελαιόλαδο που βρίσκεται στην 3η θέση από τη 14η το 2012, η αναρρίχηση των τσιγάρων στη 13η θέση από την 20ή το 2012 και η είσοδος στην πρώτη εικοσάδα των λαδιών από πετρέλαιο.
- Οι πρώτες πέντε αγορές για τα ελληνικά προϊόντα στο εννεάμηνο του 2013 είναι η Τουρκία με αξία εξαγωγών 2,43 δισ. ευρώ και ακολουθούν η Ιταλία με 1,91 δισ. ευρώ, η Γερμανία με 1,33 δισ. ευρώ, η Βουλγαρία με 1,01 δισ. ευρώ και η Κύπρος με 834 εκατ. ευρώ.
BHMA
