Συνεχίζει να αναζητά τη μαγική λύση που θα τον βγάλει από το τέλμα ο κλάδος των Ιχθυοτροφείων στην Ελλάδα, ώστε να αναδειχθεί ως ένας πυλώνας ανάπτυξης της οικονομίας της χώρας. Αυτό αναφέρει εκτενές αφιέρωμα στις ελληνικές ιχθυοκαλλιέργειες του πρακτορείου Reuters, το οποίο βλέπει ότι αν και τα περιθώρια ανάπτυξης είναι μεγάλα, τα προβλήματα των βασικών παικτών του κλάδου είναι τεράστια.
Μιλώντας στο πρακτορείο ο επικεφαλής της Ιχθυοτροφεία Σελόντα, Γιάννης Στεφανής, μπορεί η παγκόσμια ζήτηση για το λαβράκι και την τσιπούρα να είναι ισχυρή, αλλά η εταιρεία του δεν μπορεί να έχει πρόσβαση στη ρευστότητα για να επεκτείνει τις εκμεταλλεύσεις του. Μια λύση είναι τα μικρότερα ψάρια, αναφέρει ο Στεφανής.
Με την ανάπτυξη πιο αδύναμων ψαριών - περίπου 370 γραμμάρια από το σημερινό μέσο όρο των 400 - μπορούν να αναπτυχθούν περισσότερα από αυτά σε καθένα από τα 50 αγροκτήματα του. Και με τη διατήρηση των τιμών στα ίδια επίπεδα, μπορεί να αρχίσει η μείωση των ζημιών του.
"Έχουμε καταφέρει να βάλουμε τα ψάρια μας στα ράφια σε όλο τον κόσμο", δήλωσε ο Στεφανής, πρώην στέλεχος διαφημιστικής εταιρίας που ίδρυσε Σελόντα το 1981. "Η εταιρεία μας μετατρέπεται σε μια εθνική βιομηχανία ", πρόσθεσε.
Τα άπαχα ψάρια είναι μόνο ένας τρόπος με τον οποίο η Σελόντα, όπως και οι άλλες επιχειρήσεις υδατοκαλλιέργειας στην Ελλάδα, προσπαθούν να αναστηθούν από την συρρίκνωση του ενεργητικού τους, όπως άλλωστε συμβαίνει και ευρύτερα στην ελληνική οικονομία.
Παλαιότερα, το " El Dorado " της βιομηχανίας της χώρας κατείχε το ήμισυ περίπου της συνολικής παγκόσμιας παραγωγής λαβρακιού και τσιπούρας. Άλλωστε η ανάπτυξη εν μέσω φθηνών πιστώσεων που είχαν συσσωρευτεί κατά τη διάρκεια των τελευταίων δύο δεκαετιών ήταν από τα ευκολότερα εγκειρήματα.
Μία από τις τέσσερις μεγάλες εταιρείες της Ελλάδας κήρυξε πτώχευση τον Σεπτέμβριο, ενώ οι υπόλοιποι βρίσκονται σε συνομιλίες με τις ελληνικές τράπεζες, οι οποίες "κρατούνται" από τα ταμεία διάσωσης, για την αναδιάρθρωση του χρέους τους.
Την ίδια ώρα, ο Οργανισμός Τροφίμων και Γεωργίας του ΟΗΕ προβλέπει ότι η Ελλάδα θα χάσει τη θέση της ως ο μεγαλύτερος παραγωγός μεσογειακών ψαριών από την Τουρκία, μετά την πτώση κατά 7% που αναμένεται φέτος.
Το μέλλον του κλάδου της υδατοκαλλιέργειας στην Ελλάδα είναι σημαντικό για τη χώρα στο σύνολό της, καθώς προσπαθεί να ανακτήσει χρόνια χαμένης ανταγωνιστικότητας. Έξι χρόνια βαθιάς ύφεσης έχουν συρρικνώσει την οικονομία κατά ένα τέταρτο, με πολλές χιλιάδες επιχειρήσεις να έχουν κλείσει.
Η εκτροφή ψαριών θεωρείται ως ένας από τους λίγους τομείς που θα μπορούσαν να βοηθήσουν την Ελλάδα να βγει από το τέλμα - εάν η ίδια πρώτα βάλει σε τάξη τα του οίκου τους.
Τα ψάρια, κυρίως η τσιπούρα και το λαβράκι, ήταν ο δεύτερος μεγαλύτερος κλάδος στις εξαγωγές γεωργικών προϊόντων στην Ελλάδα το περασμένο έτος, ξεπερνώντας ακόμη και το φημισμένο ελαιόλαδο.
Ο τομέας απασχολεί σήμερα περίπου 20.000 ανθρώπους, και είναι μία από τις λίγες βιομηχανίες - παράλληλα με τον τουρισμό - που έχει γνωρίσει μεγάλη ζήτηση, ιδιαίτερα από διεθνείς πελάτες.
Σε μια έκθεση της McKinsey & Company το 2012 προσδιόριζε τον τομέα της υδατοκαλλιέργειας στην Ελλάδα ως το ανερχόμενο αστέρι της οικονομίας, λέγοντας ότι θα μπορούσε να συμβάλει στην ανάπτυξη κατά τα επόμενα πέντε έως 10 χρόνια - αν οι εταιρείες κατάφεραν να βελτιώσουν τα επιχειρηματικά τους μοντέλα.
"Ο τομέας είναι κοντά στο ναυάγιο", αναφέρει ο Ηλίας Μπάρας, διευθυντής. "Η μόνη διαφορά είναι ότι η Ελλάδα δεν αφέθηκε να καταρρεύσει. Εάν αυτές οι επιχειρήσεις αποτύχουν, δεν θα έχουμε τίποτα να ελπίζουμε από αυτή τη γη", πρόσθεσε ο Μπάρας.
Από τα μικρά νησάκια στη Σιγκαπούρη
Το κλίμα δεν ήταν πάντα δυσοίωνο μεταξύ των ιχθυοκαλλιεργητών στην Ελλάδα, όπου οι εταιρείες συστάθηκαν περί τη δεκαετία του '80, όταν και η ανάπτυξη ψαριών σε κλουβιά ήταν μια εξωγήινη ιδέα σε ένα έθνος με μακρά ιστορία στην αλιεία.
Σύντομα, στρογγυλοί πλωτοί κλωβοί άρχισαν να ξεφυτρώνουν σε όλη την τεράστια ακτογραμμή στην Ελλάδα.
Χάρη στη γενναιοδωρία ιδιωτικών και ευρωπαϊκών επενδύσεων και την εύκολη πρόσβαση σε πιστώσεις, τα ιχθυοτροφεία αναπτύχθηκαν ακόμη και σε μικρά νησάκια, όπου δεν υπήρχαν πολλά άλλα μέσα επενδύσεων. Ο αριθμός των επιχειρήσεων αυξήθηκε από 10 το 1986 σε 370 το 2008.
Για πολλές επιχειρήσεις, όπως η Σελόντα, η οποία εξάγει περισσότερο από το 80% της παραγωγής της, ο εξαγωγικός προσανατολισμός ήταν ένας τομέας που έπρεπε να κατακτήσουν.
"Η δεκαετία του '90 ήταν μια αξιοσημείωτη δεκαετία", δήλωσε ο Στεφανής από το γραφείο του, στους πρόποδες της Ακρόπολης. "Ήταν ένα Ελ Ντοράντο".
Η Σελόντα κατάφερε να πείσει τις αρχές της χρηματιστηριακής αγοράς της χώρας, ώστε να μπορέσει να εισέλθει στο χρηματιστήριο το 1994. Ήταν η πρώτη εταιρεία ιχθυοκαλλιέργειας σε όλο τον κόσμο που θα έκανε ένα τέτοιο βήμα. Μάλιστα ήταν πρωτοπόρος ακόμη και σε σχέση με τη Νορβηγία που ήταν τότε πρωτη δύναμη στις βόρειες ευρωπαϊκές χώρες.
Σήμερα, τα 50 αγροκτήματα της Σελόντα παράγουν μέχρι και 20.000 τόνους λαβράκι και τσιπούρες κάθε χρόνο, σε σύγκριση με μόλις 20 τόνους, όταν ξεκίνησε. Εξάγει σε χώρες όπως η Ισπανία, η Ιταλία, η Γαλλία και οι ΗΠΑ.
Εν μέσω κρίσης
Για πολλά χρόνια, οι εν λόγω εταιρείες δανείζονταν εύκολα, είτε για να δημιουργήσουν τις νέες επιχειρήσεις, είτε για να αναβαθμίσουν τις εγκαταστάσεις τους είτε για να επεκταθούν. Οι τράπεζες έδωσαν δάνεια χωρίς να ζητήσουν πολλές εξασφαλίσεις.
Όμως, οι τιμές μειώθηκαν αισθητά το 2000, αποκαλύπτοντας ότι οι επιχειρήσεις δεν είχαν σωστές στρατηγικές αντιστάθμισης κινδύνου και δεν ήταν σε θέση να ασχοληθεί με έναν μακροσκελή κύκλο παραγωγής και εκτεταμένου κεφαλαίου λειτουργίας για τα τρόφιμα, τα δίχτυα, τα κλουβιά και των λοιπών λειτουργικών δαπανών.
Κάθε φορά οιυ οι τιμές αυξάνονταν, οι παραγωγοί αύξαναν την παραγωγή. Αλλά όταν οι τιμές υποχωρούσαν οι προμηθευτές αντιμετώπιζαν συχνά πλεόνασμα των προϊόντων, οι τιμές υποχωρούσαν κι άλλο, υποχρεώνοντας πολλούς να πωλούν με ζημία.
Μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του 2000 ιχθυοτροφεία εξακολουθούσαν το δανεισμό τους- αλλά σταδιακά η ρευστότητα διοχετευόταν για την κάλυψη των τρυπών στους ισολογισμούς τους, αντί για επενδύσεις.
Το αποτέλεσμα ήταν ότι το 2008, όταν η Ελλάδα υποχώρησε βαθύτερα στην οικονομική κρίση και οι τιμές μειώθηκαν κατακόρυφα και πάλι, η Σελόντα πωλούσε ψάρια στα 3,90 ευρώ ανά κιλό, την ώρα που της κόστιζε περίπου 4 έως 4,5 ευρώ. Από το 2008 , οι τιμές κυμαίνονται μεταξύ 4 και 5 ευρώ αφήνοντας ελάχιστο περιθώριο κέρδους.
Αναζητείται μία λύση μαγική
Για τον κ. Στεφανή, η βιομηχανία είναι πολύτιμη για να την αφήσουν να πτωχεύσει, με την αναδιάρθρωση του χρέους - μετατρέποντας μέρος του χρέους σε μετοχικό κεφάλαιο και παρατείνοντας την περίοδο λήξης και μειώνοντας τα επιτόκια - είναι ένα μέτρο επείγοντος χαρακτήρα.
Οι εταιρείες έχουν δεσμευθεί να δώσουν μετοχές ως εγγύηση για υα τραπεζικά δάνεια, ενώ στην περίπτωση της Σελόντα, αυτή η εγγύηση ανέρχεται στο 21% του μετοχικού της κεφαλαίου.
Ένας ανώτερος Έλληνας τραπεζίτης ο οποίος αρνήθηκε να κατονομαστεί αναγνώρισε ότι ο κλάδος των ιχθυοτροφείων είναι υπερδανεισμένος, ωστόσο οι ελληνικές τράπεζες δεν είναι αρνητικές με την ιδέα της αναδιάρθρωσης των δανείων τους.
Εν τω μεταξύ, οι διοικήσεις των ιχθυοτροφείων εργάζονται σκληρά για να βελτιώσουν τις επιχειρήσεις τους. Για παράδειγμα, η Σελόντα διερευνά τρόπους για να συντομεύσει τη διαδικασία καλλιέργειας από περίπου 24 μήνες που χρειάζεται τώρα σε 18 μήνες, ως ένας τρόπος για να οδηγήσει τα ψάρια στην αγορά πιο γρήγορα.
Στο μεταξύ βρίσκονται σε συζητήσεις μεταξύ τους για πιθανές συνεργασίες. Η Σελόντα συμφώνησε να συγχωνευθεί με την αντίπαλο Διας, αλλά η τελευταία έθεσε σε αναμονή τη συμφωνία, καταθέτοντας αίτηση προστασίας από τους πιστωτές της τον Οκτώβριο. Επίσης, έχει προσεγγίσει τον αντίπαλο Νηρεύς για μια πιθανή συγχώνευση.
Σύμφωνα με τον κ. Στεφανή οι ιχθυοκαλλιεργητές δεν έχουν άλλη επιλογή από το να ενώσουν τις δυνάμεις τους. «Πρέπει να συμφωνήσουμε - είναι επιτακτική ανάγκη», αναφέρει.
"Η αλήθεια είναι ότι μια μαγική λύση εξακολουθεί να αναζητείται, κλείνει το αφιέρωμα επικαλούμενο τις δηλώσεις του κ. Μπάρα.
BANKINGNEWS.GR